Пакуль улады вагаюцца наконт прызнання Кастуся Каліноўскага нацыянальным героем, а Паўстання 1863 года – адной з ключавых падзеяў нашай гісторыі, беларусы смела набіваюць сабе на скуры партрэты “Яські Гаспадара з-пад Вільні” ды іншыя сімвалы таго памятнага чыну.
Увосень на могілках Роса ў Вільні мае прайсці ўрачыстае перапахаванне парэшткаў паўстанцаў 1863–1864 гадоў. З вялікай імавернасцю можна сказаць, што сярод іх будуць і парэшткі Кастуся Каліноўскага. Падзея, безумоўна, знакавая як для Польшчы і Літвы, так і для Беларусі. Тым не менш у Беларусі на афіцыйным узроўні так і не разабраліся, што рабіць з асобай правадыра ды феноменам Паўстання: ушаноўваць, ганьбіць, замоўчваць, забываць альбо бясконца “разбірацца”…
Сёння ў Беларусі ёсць усяго адзін помнік Каліноўскаму, які знаходзіцца ў Свіслачы на поўдні Гарадзеншчыны. І той быў пастаўлены яшчэ за часамі СССР, калі правадыра Паўстання спрабавалі ўпісаць у “класава-сацыяльны” канон змагароў з царызмам. Пакуль жа ўлады “разбіраюцца”, вобраз Каліноўскага, які даўно перарос маштаб рэальнай асобы, стаў героем не толькі мастацкіх, паэтычных і музычных твораў, але і… папулярным сюжэтам для татуяванняў сярод патрыятычнай публікі рознага ўзросту. Атрымаўся такі сабе народны помнік – на скуры.
Давайце глянем на некаторыя тату ды паслухаем матывацыі нашых суайчыннікаў, якія іх носяць.
Пратэст супраць скажэння гісторыі
“Тату з Каліноўскім было свайго роду пратэстам супраць таго, як перад угодкамі Паўстання, яшчэ ў 2013 годзе, пачалі з’яўляцца публікацыі, дзе даводзілася, што Каліноўскі, маўляў, ніякі не герой, – тлумачыць Вова. – Такое вось скажэнне гісторыі. Тады я звярнуўся да свайго сябра Кавальскага з просьбай зрабіць тату. Яму тая ідэя вельмі спадабалася, нават грошай не ўзяў” (смяецца).
Каліноўскі на грудзях Вовы (фота Сяргея Гудзіліна)
“За свабоду трэба біцца як Каліноўскі!”
“Мая матывацыя простая: за свабоду трэба біцца, і Кастусь Каліноўскі ўласным прыкладам паказаў, як! – упэўнены Павел. – Такім чынам тату з выявай героя і апынулася на маёй скуры. Акрамя партрэта Кастуся маю таксама выяву герба Паўстання 1863 года – гэта своеасаблівы знак пашаны ўсім паўстанцам, якія падняліся ўсяго толькі з перакаванымі косамі, супраць магутнай арміі ворага”.
Татуяванні Паўла - Каліноўскі і герб Паўстання
Татуяванні Паўла - Каліноўскі і герб Паўстання
“На дзяржаўным узроўні памяць замоўчваецца і размываецца”
Аляксандр не рабіў сабе партрэтаў Каліноўскага ці іншых лідараў паўстання, але набіў “безыменнага касінера” і адзін з лозунгаў, папулярных пасля паразы Паўстання: Gloria victis (“Слава пераможаным”). Хлопец тлумачыць, што хацеў ушанаваць памяць пра падзеі ды людзей, якая “на дзяржаўным узроўні замоўчваецца і размываецца”.
Gloria Victis на скуры Аляксандра
'Невядомы касінер' ды Gloria Victis на скуры Аляксандра
Надпісы лацінкай – як у “Мужыцкай праўдзе”
“Сваё тату я зрабіў у юбілейны 2013 год, – распавядае Макс. – Цэнтральны элемент кампазіцыі – сэрца касінера, абвінутае бел-чырвона-белай стужкай. Побач надпісы “Касінер” і “Вернасць да смерці”. Дарэчы, надпісы зробленыя на беларускай лацінцы, на якой друкавалася і “Мужыцкая праўда”. Для мяне гэта сімвалы адданасці сваім ідэям і Беларусі”.
Надпісы лацінкай, сэрца і ружы - тату Макса
“Ідэі паўстання жывуць і натхняюць сёння”
“Я чалавек заангажаваны, – усміхаецца Дар’я. – Навучаюся на гістарычным факультэце БДУ, таму, зразумела, цікаўлюся гісторыяй. І яшчэ мне вельмі падабаюцца татуяванні ў прынцыпе, дык чаму б не аб’яднаць інтарэсы. Паўстанне праходзіла пад лозунгамі, якія мне блізкія: “Свабода, Роўнасьць, Незалежнасьць”. Хай паўстанне фактычна пацярпела паразу, затое ідэі жывуць і натхняюць сёння. І акурат у гэтым, на маю думку, ягоная перамога”.
Паўстанне як крыніца натхнення для студэнткі БДУ Дар'і
6. Нагадаць дзяржаве запавет Каліноўскага
“Галоўнай матывацыяй зрабіць падобнае тату быў пратэст, – тлумачыць Алесь. – Спроба нагадаць дзяржаве запавет Каліноўскага, якім яна цяпер грэбуе: “Не народ для ўрада, а ўрад для народа”. Хочацца, каб людзі, якія бачаць тату, памяталі герояў, што змагаліся за незалежнасць, свабоду і роўнасць. Каб таксама натхняліся і займалі больш актыўную грамадзянскую пазіцыю”.
'Ні халопа, ні пена' - сацыяльны маніфест Каліноўскага на руцэ Алеся
“Захоўвайце спакой ды вастрыце косы”
У Віктара Цыркунова, які сам тату-майстар, на грудзях партрэт Каліноўскага на фоне бел-чырвона-белага сцяга. Паводле майстра, ягонай матывацыяй была не толькі павага да мінулага, але і неабыякавасць да падзеяў сённяшняга дня ды будучыні нашай краіны. Нездарма пад партрэтам красамоўны і заўсёды актуальны подпіс: “Захоўвайце спакой ды вастрыце косы”.
'Ні халопа, ні пена' - сацыяльны маніфест Каліноўскага на руцэ Алеся
Іншыя тату на тэму Каліноўскага:
Такое тату мае сябар гурта Brutto з мянушкай 'Бразіл'
Дзяніс Жыгавец, Алесь Кіркевіч
фота з сацыяльных сетак герояў
