Лаўрэат Нобелеўскай прэміі Святлана Алексіевіч у інтэрв’ю LRT разважае пра сітуацыю ў Беларусі.

Святлана Алексіевіч | Фота Д. Умбрасаса / LRT

— Як вы б маглі ацаніць сітуацыю ў Беларусі сёння? Вы, напэўна, маеце зносіны з простымі людзьмі. Як яны сёння жывуць, што яны адчуваюць?

— Вельмі складана. Здавалася б, у маршы было столькі людзей, столькі выходзіла на вуліцы. А зараз, бачачы, што Лукашэнка ў гэтай сітуацыі перамог, Пуцін, які яму дапамог, перамог, людзі пачынаюць прыстасоўвацца да гэтага жыцця. Трэба дакладна разумець гэта, не думаць, што там толькі з-за страху ўсе маўчаць. Часам маўчаць, бо хочуць проста жыць.

Я вось нядаўна атрымала ад сваёй сяброўкі ліст. Было нейкае свята, і яна кажа: «Ты ведаеш, на вуліцы так шмат людзей, у якіх ёсць грошы, якія хочуць іх весела і добра патраціць. Рэстараны запоўнены ўсе». І далей фраза: «нібы вас і не было. Вось вы з’ехалі, паўмільёна людзей, як быццам вас і не было».

А з’ехалі, вядома, самыя моцныя, самыя разумныя, якія хацелі іншую краіну і ведалі, і гатовыя былі яе будаваць і рабіць. Вось гэта вельмі крыўдна, «нібы вас і не было».

Ёсць толькі надзея, што няма ж аднастайнай масы людзей. Ёсць такія, якія жадаюць выдаткаваць грошы, добра пажыць.

А ёсць маладое пакаленне. У мяне ўнучка 19 год. Яны ўсе не жадаюць жыць дома, яны ўсё жадаюць з’ехаць, гэта іх форма пратэсту. Паміраць яны не жадаюць. І сядзець у турме яны таксама не хочуць, выйсці адтуль інвалідам, як выходзяць зараз, калі адпускаюць людзей — ніхто здаровым адтуль не прыходзіць.

Але, нажаль, улада ў старых, у людзей іншага светапогляду.

Мы не паспелі ўзяць уладу. А маладыя яшчэ не моцныя, каб памяняць яе. Адзіная надзея, што час яны не перамогуць. Час перамагчы нельга.

— Вы верыце, што прыйдзе такі дзень, калі Беларусь будзе дэмакратычнай дзяржавай?

— Несумненна. Развіццё гісторыі ідзе ў гэты бок, у бок дэмакратыі. Іншая справа, што будуць нейкія прыпынкі, недзе будзе, як зараз высветлілася, вяртанне назад. Гэта проста доўгі шлях. Шкада, што жыццё чалавечае — маленькае.