• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram Tiktok www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Музыка
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • Гісторыя за 5 хвілін
  • Трызуб і Пагоня
  • Разумняты
  • Вандруем разам
  • Афіша
12.07.2022 | Культура Грамадства

Ці трэба спрачацца на эмоцыях?

Алесь Тодараў разважае на budzma.org аб тым, што рабіць, калі перапаўняе злосць, як кантраляваць негатыў, і ці трэба наогул спрачацца на эмоцыях. 


Нядаўняя хваля чаканага хэйту беларусаў паказала, што далёка не ўсе нашы суайчыннікі могуць спакойна і ўзважана паставіцца да сітуацыі, у якой аказаліся. Многіх разбірае злосць ад таго, што іх ва ўсім вінавацяць суседзі, ускладаючы на іх віну за тое, чаго тыя не рабілі. Накрывае негатыў, губляецца самакантроль, душу перапаўняе праведны гнеў. 

Але ж давайце разбяромся, чым ёсць насамрэч тая злосць, гнеў, негатыўныя думкі, і ці варта наогул рэагаваць на такія закіды? 

злосць.jpg24health.by

Злосць — гэта вельмі моцная эмоцыя. Калі казаць зусім проста, то гэта калі вы думаеце «як так можна!?» у адказ на нечыя дзеянні або словы. У нашым выпадку — гэта найперш словы, допісы або каментары ў сеціве. Ад прачытання іх сэрца пачынае біцца часцей, з’яўляецца жаданне крычаць і спрачацца. Але ж зусім не абавязкова пераходзіць да гэтага, бо можна паступіць іначай. 

Па факце спачатку ўзнікае толькі думка, якая спараджае эмоцыю, а ўжо потым цела падае імпульсы. На ўсё гэта патрэбна каля 90 секунд. Рэакцыя мозгу на раздражняльнік — гэта хімічны працэс, а ўжо яго вынік эмоцыі: злосць, трывога, страх. І кожная эмоцыя доўжыцца не больш за паўтары хвіліны, калі яе не падсілкоўваць. Пасля ў чалавека два варыянты: падкінуць дроў у «эмацыйнае» вогнішча або паспрабаваць астудзіць свой розум. 

На вялікі жаль, кантраляваць хімічныя працэсы ў мозгу нельга. Але можна зрабіць выбар і вырашыць, ці варта на іх рэагаваць наогул. Рэакцыі — гэта вугаль для эмацыйнай печы. Адпаведна, не трэба адразу ж кідацца ў тое «полымя». Пачакайце паўтары хвіліны, і агонь у грудзях пагасне сам па сабе. Калі ж вам вельмі карціць паспрачацца, то рабіце гэта акуратна, не губляючы свайго эмацыянальнага інтэлекту. 

эмацыйны инт.png zen.yandex.ru

Звяртайцеся да досведу папярэднікаў. Напрыклад, звярніце ўвагу на старажытных грэкаў, якія хаця і жылі вельмі даўно, але адчувалі ўсё тое ж самае, што і мы цяпер. 

Напрыклад Сакрат, калі блукаў па Афінах, падыходзіў да людзей і зацягваў іх у доўгія дыскусіі, калі быў з імі ў нечым не згодны. У гэтых абмеркаваннях — дакладней, у захаваных аб іх запісах — ёсць мноства прыкладаў, як яго пытанні раздражнялі і засмучалі суразмоўцаў. І афіняне з часам настолькі раззлаваліся, што прысудзілі Сакрата да смерці.

сакрат.jpg phonoteka.org

Аднак Сакрат, здавалася, ніколі крэпка не пераймаўся. Нават у размовах аб жыцці і смерці ён заўсёды заставаўся стрыманым. Бо быў найперш зацікаўлены ў тым, каб выслухаць іншага чалавека, чым пераканацца, ці выслухалі яго самога, або — да чаго імкнецца абсалютная большасць — перамагчы ў спрэчцы.

Калі вы наступным разам увяжацеся ў чарговую зацятую спрэчку, спытайце сябе: а ці ёсць прычына змагацца з гэтай нагоды? Гэтая спрэчка дапаможа вырашыць нешта? Ці будзе мудры або адукаваны чалавек такім жа аматарам падыскутаваць, якім, магчыма, схільныя быць вы? 

Нямецкі мысляр Фрыдрых Ніцшэ ў сваёй знакамітай працы «Так сказаў Заратустра» вуснамі галоўнага героя вучыў:

заратустра.jpg id.pinterest.com

«Я люблю адважных: але мала быць рубакам, трэба яшчэ ведаць, каго рубаць!

І часта адвагі бывае болей у тым, каб утрымацца і прайсці міма: і захаваць сябе на больш вартага ворага!

Хай будуць ворагамі вам толькі тыя, хто варты нянавісці, а не пагарды: вы павінны ганарыцца сваімі ворагамі: так я калісьці вучыў вас.

На больш вартага ворага вы павінны захаваць сябе, братове мае: таму многіх вы павінны абмінуць на дарозе сваёй».

Проста падумайце, чаго вы маглі дамагчыся і наколькі лепш пачуваліся б, каб змаглі пераадолець жаданне ваяваць і перамагаць у кожнай дробязі. Узважце ўсе «за» і «супраць». 

Пагасіць гнеў у адзін момант — задача надта цяжкая. Таму лепей ведаць яго пачатак. Задайце сабе пытанне: а што адбылося? Бо вельмі важна разумець, што менавіта вас так раззлавала.

Калі ў пэўнай сітуацыі вы зразумееце, што вам цяжка трымаць у руках сябе, то для пачатку хаця б паспрабуйце прызнаць, што ў вас ёсць праблема з кантролем эмоцый. 

Каб яе вырашыць, уключыце эмпатыю. Калі вы злуецеся на нейкага канкрэтнага чалавека, то паспрабуйце паглядзець на сітуацыю яго вачыма. Галоўнае — захоўвайце аб’ектыўнасць. 

Не лішнім будзе скарыстацца ў пэўны момант і гумарам. Вядома, калі гэта будзе дарэчным. Калі чалавек умее пажартаваць з сябе, ён не стане крыўдзіцца і ўступаць у канфлікт, а можа перавесці сітуацыю ў жарт.

3 крокі да эмацыйнай устойлівасці

эу.jpgb17.ru

1. Пазітыўны настрой

Па-сапраўднаму эмацыйна ўстойлівыя людзі ўмеюць трымаць баланс паміж пазітыўным прагнозам і рэалістычным поглядам на рэчы. Не варта зацыклівацца на дрэнным, трэба працягваць дзейнічаць.

2. Медытацыя

Медытацыя дапамагае лягчэй адпускаць страхі, боль і крыўды, стымулюе мазгавую актыўнасць, павялічвае ўзровень канцэнтрацыі і ўвагі.

3. Клопат пра сябе

Пачніце займацца спортам, сачыце за харчаваннем, аналізуйце свае думкі. Старайцеся высыпацца, рэгулярна сілкуйцеся, шмат рухайцеся. 

Калі будзеце кіравацца гэтымі простымі парадамі, вам будзе значна прасцей кіраваць сваімі эмоцыямі. Поспехаў!

Алесь Тодараў, budzma.org

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Гісторыя Асоба

Няўдалы кароль: кароткае і спрэчнае жыццё Міхала Вішнявецкага

31 траўня 1640 году на сьвет нарадзіўся хлопчык, якому наканавана было стаць на чале Вялікага Княства Літоўскага і Каралеўства...

valiancina_shauchenka
Літаратура

Ад Маўра да вяліка: падборка летняй літаратуры для дзяцей і падлеткаў

Пачалося лета — прыемная пара, калі можна не толькі адпачыць ад урокаў, але і з прыемнасцю пачытаць годную...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў на 3-4 чэрвеня

Калі вы раптам яшчэ не вызначыліся, як цікава і з карысцю правесці выходныя, мы падкажам. Канцэрты, маёўка, кватэрнік, спектаклі,...

valiancina_shauchenka
Вандруем разам

Ад старажытнай царквы да «міні-зыбіцкай». Што варта паглядзець у Гродне на выходныя

Гродна лічыцца неафіцыйна культурнай сталіцай нашай краіны, каралеўскім горадам, а яшчэ тут ёсць свая невялічкая «Зыбіцкая»!...

Апошнія навіны

    Гісторыя Асоба
    Няўдалы кароль: кароткае і спрэчнае жыццё Міхала Вішнявецкага
    Літаратура
    Ад Маўра да вяліка: падборка летняй літаратуры для дзяцей і падлеткаў
    Грамадства
    Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў на 3-4 чэрвеня
    Вандруем разам
    Ад старажытнай царквы да «міні-зыбіцкай». Што варта паглядзець у Гродне на выходныя
    Літаратура
    «Не загаснуць зоркі ў небе»: творцы з усяго свету зладзілі флэш-моб у падтрымку беларускіх пісьменнікаў
    Музыка Музыка
    Гурт «Петля Пристрастия» выступіў з канцэртам у Берліне. Паглядзіце, як драйвова там было
    Грамадства Музыка
    Ёсць, што паслухаць. Падборка травеньскіх беларускіх трэкаў на любы густ і гаманец
    Грамадства Кіно
    Кінафестываль «Паўночнае ззянне» адкрывае Open Call для беларускіх фільммэйкераў
    Грамадства Кіно
    У анлайн-кінатэатры VODBLISK папаўненне — фільм «II» Улады Сяньковай ужо даступны для прагляду
    Культура Літаратура
    Стартавала выдавецкая ініцыятва «33 кнігі для іншай Беларусі»
    Адукацыя
    Чытанкі, аўдыякнігі, размалёўкі, відэаспектаклі. Падборка карыснага кантэнту ад «Будзьма» для дзяцей і бацькоў
    Культура Рэлігія Паганства
    Ульяны, Куста, Рызыгры, Купалле. Што і як беларусы святкавалі ў чэрвені
    Трызуб і Пагоня
    Готы: адкуль старажытныя германцы ў Беларусі і Украіне? Распавядаем у новым выпуску «Трызуба і Пагоні»
    Літаратура
    Фестываль дзіцячай кнігі «Міхасёвы прыгоды» ў Мінску
    Асоба
    Мелказёраў: я не баюся быць тупаком

Афіша

  • 03.06 — 04.06

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Фестываль «Культура ў выгнанні» ў Кракаве

  • 03.06 — 18.06Выстава «Калі яго парушыць, яно становіцца адчувальным» у Вільні
  • 03.06 — 18.06Выстава выцінанкі Наталлі Каньковай у Віцебску
  • 03.06 — 18.06Выстава «Abstract» у Віцебску
  • 03.06 — 18.06Новыя імёны мастацтва: фестываль «Арт-Мінск»
  • 03.06 — 07.06Pop-up store беларускіх мастакоў у Мінску
  • 03.06 — 08.06 Выстава Анастасіі Рыдлеўскай «Nothing Left» у Познані
  • 03.06 — 10.06«Past Garden». Выстава Рамана Камінскага ў Варшаве

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • «Таму што мы — беларусы». Як выхоўваць дзіця па-беларуску за мяжой і не толькі?
    • Сяляне ў Вялікім Княстве Літоўскім: як жылі, чым займаліся, што мелі
    • Мелказёраў: я не баюся быць тупаком
    • Усе жадаючыя могуць прыняць удзел у раскопках Старога Менска
    • Тэст: Пазнай выканаўцу па радках з трэка
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип