Вядомы рэпетытар падзяліўся чарговымі «нярадаснымі разважаннямі» з нагоды пачатку новага навучальнага года.

Фота са старонкі Яўгена Лівянта ў Фэйсбуку

Для мяне відавочна, што ўступная кампанія ў вну ў нас праваленая ўжо другі год запар. Справа нават не ў тым, што пасля падачы дакументаў заставаліся вольныя месцы і «на бюджэце», і «на платным». Паглядзіце, з якімі баламі абітурыенты паступаюць у вну. Любы настаўнік, які рыхтуе да ЦТ, які ў тэме, ведае, што калі малады чалавек набраў у суме 250 з 400 па цяперашняй сістэме ацэньвання, то ён моцны троечнік, а то і не вельмі моцны. Пры гэтым абітурыентаў, якія паступілі ў нашы вну з 250 баламі і ніжэй, больш за палову. 

Удумайцеся, больш за палову першакурснікаў, калі рэальна ацэньваць іх узровень ведаў, у школе былі троечнікамі і двоечнікамі. 

Паступілі ж не толькі з 250 баламі, але і з 240, з 230, а ў многіх нават менш за 200 балаў. Гэта класічныя двоечнікі. І яны ўсё прыйшлі ў вну. І што будзе далей? Ці яны кінуць вну, таму што не змогуць вучыцца, ці вну іх адлічыць, ці вну будзе цягнуць іх за вушы, каб не страціць спецыяльнасць і дзяржфінансаванне. Любы з гэтых трох варыянтаў з’яўляецца дрэнным, які вядзе спачатку да дэградацыі дадзенай спецыяльнасці, дадзенага факультэта або вну, а пасля і да яго закрыцця, а вось добрых варыянтаў развіцця падзей у такой сітуацыі няма і быць не можа.

Ёсць цэлая група прычын, якія прывялі да такога выніку. Думаю, што мы, верагодна, засталіся адзінай краінай у Еўропе, а можа быць і ў свеце, у якой абітурыент пазбаўлены магчымасці дыстанцыйна рэгістравацца на ўступныя іспыты, дыстанцыйна атрымліваць вынікі гэтых экзаменаў, пазбаўлены магчымасці дыстанцыйна падаваць дакументы ў вну, пазбаўлены магчымасці падаваць дакументы адначасова ў некалькі вну. Усе гэтыя магчымасці ёсць у нашых жа абітурыентаў, калі яны падаюць дакументы ў вну Польшчы і Расіі (там нашы абітурыенты маюць магчымасць з гэтай мэтай нават карыстацца расійскім сайтам дзяржпаслуг), а таксама Літвы і іншых краін. Акрамя гэтага, у барацьбе за нашых выпускнікоў школ вну суседніх дзяржаў сталі прымаць вынікі нашага ЦТ, улічваць адзнакі з атэстатаў нашых школ, а таксама праводзяць зімой і вясной разнастайныя алімпіяды, якія замяняюць уступныя экзамены. Цікава, што ў адрозненне ад нас, у польскіх і літоўскіх вну па-рознаму ўлічваюцца адзнакі атэстата — адзнакі ліцэяў і гімназій каціруюцца вышэй, чым звычайных школ.

Нагадаю, што яшчэ 10 гадоў таму наша Міністэрства адукацыі планавала ўкараніць электроннае залічэнне з магчымасцю падаваць дакументы адразу ў некалькі вну і нават спрабавала вырашыць гэтую праблему. Больш за тое, падставай ліквідацыі льгот пры паступленні ў вну ў сірот, інвалідаў, а таксама дзяцей з сельскай мясцовасці было ўвядзенне электроннага залічэння ў вну, якое ўжо было анансавана.

Прыблізна з 2016 года размовы аб электронным залічэнні ў вну былі спыненыя і забытыя. Не дзіва, што колькасць нашых выпускнікоў, якія выбіраюць замежныя вну для працягу адукацыі, расце з кожным годам — навошта рызыкаваць у канцы ліпеня або пачатку жніўня, маючы роўна адзін шанц, калі можна паступіць вясной ці ў чэрвені, выбіраючы вну з некалькіх варыянтаў.

Што да нізкіх вынікаў на ЦТ у значнай часткі абітурыентаў, то я не лічу правільным забараняць ім вучыцца ў вну. Малады чалавек мог па тых ці іншых прычынах запусціць вучобу ў школе, але да 17-18 гадоў прыярытэты часта мяняюцца і ўзнікае жаданне працягнуць адукацыю. Што рабіць? Адказ на паверхні. У Савецкім Саюзе былі гадавыя падрыхтоўчыя аддзяленні, якія часта называлі «нулявы курс». Цікава, што большая частка абітурыентаў, якія паступаюць у польскія вну, залічваюцца не на першы курс, а на «зяруўку». Года інтэнсіўнага вывучэння прадметаў, неабходных для паспяховай вучобы ў вну, цалкам дастаткова для вырашэння пералічаных вышэй праблем.

Рост колькасці мэтавых напрамкаў у вну таксама з’яўляецца, на мой погляд, адным са спосабаў паляпшэння сітуацыі з уступнай кампаніяй, але пры ўмове, што абітурыенты, якія набралі ў суме менш за 250 балаў, залічваюцца не на першы, а на нулявы курс. 

Паўтару, імітацыя навучальнага працэсу ў вну для студэнтаў, якія не гатовыя атрымліваць вышэйшую адукацыю, непазбежна вядзе да падзення попыту на навучанне ў гэтай вну з відавочнымі негатыўнымі наступствамі, а вынікам архаічнай прыёмнай кампаніі, асабліва ў параўнанні з сістэмай залічэння ў суседніх краінах, якая пастаянна мадэрнізуецца, будзе працяг тэндэнцыі росту адтоку нашай моладзі за мяжу.