30 верасня беларускі баяніст Аляксандр Ясінскі выпусціў свой першы сольны альбом, які называецца «Hlybini». 10 атмасферных кампазіцый, інспіраваных філасофіяй падарожжаў, музыкант запісаў на сваёй хатняй студыі ў Празе, дзе ён жыве і працуе з 2011 года. Новая кружэлка нарэшце прэзентавала Ясінскага як саліста. «Мае рэлізы выходзілі даўно, але гэта ўсё былі гурты», — тлумачыць удзельнік праектаў Razam, Shum Davar, Iva Marešová, Bosae Sonca і многіх іншых. «Я доўга думаў, якім чынам гэты альбом запісваць — уласныя творы, каверы ці 50 на 50. Спыніўся на ўласных».
Першыя запісы Ясінскі зрабіў у 2019-ым, а праз тры гады музыкант ужо шукаў выдаўцоў. Альбом «Hlybini» выйшаў на англійскім лэйбле Riverboat Records.
Аўтар фота Patrick Marek
«Гэта частка вялікага выдавецтва World Music Network. У галіне музыкаў даволі аўтарытэтная кампанія, якая папулярызуе world-music, фолк і эксперыментальную музыку. Я прыемна здзівіўся, што пасля выхаду альбома да мяне пачалі звяртацца некаторыя чэскія журналісты. Маўляў: „О, у нас ёсць чалавек, які выдаецца ў Англіі? Прыкольна“. Лэйбл — гэта фільтр, які прапускае праз сябе якасную музыку. Адпаведна, іншыя людзі звяртаюць на гэта большую ўвагу. Калі можна спалучыць розныя энергіі, тваю ўласную і тых, хто мае досвед, кантакты, можа разаслаць рэліз журналістам — гэта крута», — разважае баяніст пра сучасныя музычныя варункі.
Насамрэч свой альбом беларус даслаў на 40 розных лэйблаў — ад гігантаў кшталту Nonesuch Records да малых выдавецтваў у Нямеччыне і Скандынавіі. Адзіныя, хто адгукнуўся на прыемных умовах, былі англічане:
— Можа быць так, што ты заплаціш лэйблу грошы, ён ціскане дыскі, і ўсё. У маім выпадку мне даслалі дыскі, за якія я не плаціў. Я магу з імі рабіць, што хачу — прадаваць, раздаваць. Калі яны скончацца, я змагу замовіць асобнікі за свае грошы па сабекошце. Плюс лэйбл займаецца прамоцыяй гэтых дыскаў, продажам, з якога мне пойдуць працэнты. Увогуле, альбом я пачаў рассылаць у лютым. Не вельмі спрыяльны час. Беларусаў тады зрабілі ворагамі свету. У англічан таксама было да мяне пытанне, як я бачу палітычную сітуацыю. Я тлумачыў: «Не на таго напалі!»
Аўтар вокладкі альбома — Алесь Кот-Зайцаў. Ён зрабіў здымкі ў варшаўскай фатаграфічнай студыі на аналагавы фотаапарат. «Гэтыя фоткі перасвечаны, бландзін стаўся яшчэ большым бландзінам», — смяецца Аляксандр Ясінскі. «Спачатку мне падавалася трошкі дзіўным ставіць сябе на вокладку дыска, а потым падумаў — чаму не? І не шкадую».
— Выдавец англійскі, а назва альбома — беларуская?
— Прынцыпова. Мне вельмі падабаецца само гучанне слова, падабаецца яго сэнс. Гэта тое, што каране душу. Глыбіня — гэта заўсёды штосьці ёмістае, важнае. Можна было перакласці яе як depth. Але якое ж гэта depth, калі гэта глыбіні?
— «Глыбіні» — і першая кампазіцыя на альбоме, хэдлайнер кружэлкі. Не выпадкова?
— Маё сэрца пачало шчыміць тугой па родным краі, па нейкіх глыбокіх стасунках, па глыбіні, якую я пакінуў у Беларусі і не знайшоў на чужыне. Я выказаў гэта праз музыку, праз экспрэсію. Твор стаўся маёй візітоўкай.
Калі мне трэба было сыграць толькі адну кампазіцыю (не вельмі прыемная музычная працэдура), то я граў «Глыбіні». Тут ёсць іншае выкарыстанне баяна. Мой стыль выкарыстання баяна. І ёсць Беларусь, ёсць вельмі важны для мяне сэнс. Я заўсёды падкрэсліваю, што я з Беларусі.
Аўтар фота Patrick Marek
«У альбоме, над якім я працаваў некалькі гадоў, мне хацелася паказаць свой інструмент у нетыповым кантэксце, напрыклад запісаць у адной з кампазіцый сто партый баяна. У той жа час важным было захаваць беларускі глыбінны корань, стварыць музыку, якая і здзіўляе, і кранае адначасова. Эксперыментальнасць у ім прысутная, але як частка шырокага палатна, дзе знайшлося месца і драйву, і спакою, і драме, і гульні».
Каб звязаць трэкі ў адну супольную плынь, музыкант аздобіў гук баяна шумам марскіх хваляў, спевамі птушак, гукамі лесу і дажджу.
— Вялікі дзякуй беларускаму гукарэжысёру Аляксандру Сілецкаму. Ён вельмі даўно і вельмі класна збірае саўндбанкі розных гукаў атмасферы прыроды, гарадоў, вёсак. Усё выкаладае ў інтэрнэт на catchtherecord.com. Раю паглядзець і пазнаёміцца. Яго вайб і энергія мне вельмі падабаюцца.
— Лес на альбоме беларускі?
— Дакладна! І дождж. Толькі не ўзгадаю назву вёскі, дзе Саша ўсё гэта запісаў.
— Прырода заўсёды была крыніцаў інспірацыі для кампазітараў — Бетховен, Чайкоўскі, Мендэльсон, Вівальдзі. Спіс вялікі. Разумееце чаму?
— Нават калі выязджаю за Прагу — проста ў лес, на шпацыр. Гэта дае мне вельмі шмат энергіі і сіл. Мне класна там, дзе дрэвы, зялёна, дзе не чуваць урбаністычных гукаў. Самае блізкае сэрцу — беларуская прырода. Лясы, палі. Дзядуля працаваў у калгасе і часта браў мяне малога ў поле. У сэрцы — ваколіцы Баранавічаў, дзе мы ездзілі з бацькамі, бабуляй і дзядулем у грыбы, ягады. Наша старое лецішча... Жонка мая з Лепельшчыны, там таксама вельмі прыгожая прырода. Наш Браслаў. Так атрымалася, што тую ж Чэшскую рэспубліку я пабачыў больш, чым Беларусь. З-за канцэртаў часта вандруеш. З Беларуссю, на жаль, так не атрымалася. Спадзюся, што ўсё наперадзе. Яшчэ адна краіна, дзе мне вельмі падабаецца прырода — гэта Швецыя. Прастора, вельмі шмат месца паміж людзьмі, вельмі прыгожае неба — як у Беларусі. Ну і мора, якое таксама дае мне сілы. Вельмі моцна ад яго зараджаюся.
— Саша, дадому цягне?
— Вельмі. Месца, дзе ты першы раз дыхаў паветрам. Пейзажы, якія ты першы раз бачыў. Гэта вельмі моцныя рэчы, сакральныя. У творы «Spell» я шапчу сваю замову. Прыдумаў гэтакі заклён — памаліцца прыродзе, зямлі, небу. Каб яны нас аберагалі ад усяго дрэннага, каб давалі нам сілу і абавязкова мудрасць: каб гэтая сіла не сталася дэструктыўнай. Каб яна штосьці стварала.
Крыніца: фэйсбук Аляксандра Ясінскага
Ёсць у новым альбоме Аляксандра Ясінскага і «гасцявы» трэк, які беларускі музыкант запісаў з зоркамі арт-року — шведскім гітарыстам Ройнэ Столтам (Roine Stolt) і бубначом нямецкага паходжання Марка Мінеманам (Marco Minnemann).
«Марка Мінеман — вельмі круты бубнач», — захоплена распавядае Аляксандр Ясінскі. — Ён граў з Полам Гілбертам, Сцівенам Уілсанам. Гэта адзін з лепшых музыкантаў, якія жывуць зараз на зямлі. Кампазіцыя вельмі няпростая, там пастаянна мяняюцца памеры. Я даслаў яму матэрыял днём, а наступнай раніцай ён мне ўжо даслаў запіс«.
Гітару на альбоме прапісаў Ройнэ Столт, заснавальнік шведскай прагрэсіў-рок-групы The flower kings.
— Я слухаю Столтама з 16 гадоў. Для мяне гэта ікона, легенда. Музычныя густы неаднаразова мяняліся, але ягоная творчасць — адзінае з нешматлікага, што засталося па гэты дзень. Я спытаўся ў Ройнэ, чым магу аддзячыць яму за запіс, а ён адаказаў, што для новага альбома The flower kings трэба запісаць баян! Гэта вельмі прыемная радасць. У Баранавічах калісьці была прадуктовая крама «Славянка», дзе працаваў музычны кіёск. Два меламаны прадавалі розныя дыскі. Першы альбом The flower kings я купіў менавіта там у 2006 годзе. Калі б мне тады сказалі, што я буду калісьці граць на іх альбоме... Класна!
— Якой была вашая філасофія студыйнай працы? А калі яшчэ дакладнаей — філасофія хатняй студыйнай працы.
— Мне вельмі падбаецца магчымасць, раскоша не спяшацца — запісаць, паслухаць, падумаць, выбраць, яшчэ раз запісаць. Я не бачу сэнсу бегаць і хваліцца, што ты ўсё запісаў адным дублем. Слухачу галоўнае атрымаць задавальненне ад музыкі. Запіс — гэта запіс. У лайва іншыя законы. Але стараюся рабіць так, каб дубляў было як мага менш, каб гэта было максімальна жывое выкананне.
— На баяне вы сёння можаце выказаць усе свае думкі? Увасобіць усе свае музычныя памкненні?
— Я ўвогуле прытрымліваюся такога меркавання, што не важна, які інструмент — баян, балалайка або цымбалы. Галоўнае, як ты ўмееш ім карыстацца і што ты можаш ім зрабіць. Мне заўсёды падабалася думка, што саўндтрэк да фільма або да спектакля ты можаш выцягнуць на адным баяне. У інструмента вельмі шмат розных магчымасцей, і я думаю, што нам прыйдзецца прайсці яшчэ пэўны шлях. Напрыклад, у нас вельмі лянівая левая рука. Яна можа граць нашмат лепш. Проста мы прывыкшыя да раскладаў з музычнай школы. У тых жа піяністаў усё інакш.
Аўтар фота Patrick Marek
— Як музыканты вашага ўзроўню трымаюць сябе ў выканальніцкай форме?
— Па-першае, я не лічу сябе нейкім віртуозам, як Рышар Гальяна або Юрый Шышкін, але граю даволі шмат. Толькі ў верасні ў мяне было 20 выступаў. Плюс рэпетыцыі, плюс зараз я пішу музыку да спектакля, прэм’ера якога будзе 9 кастрычніка. За інструментам я кожны дзень. Канешне, заўсёды патрэбная гігіена — паіграць гамы, пашукаць гук, паўтарыць нейкія творы. Паўгадзіны на дзень — гэта дастаткова для таго, каб і рукі, і галаву трымаць у форме пры ўмове, што ў цябе ёсць канцэрты, рэпетыцыі і запісы. Калі гэтага няма — то мінімум гадзіна заняткаў. Увогуле, чым больш — тым лепш.
— У Празе атрымліваецца жыць з музыкі?
— Гэта няпроста, трэба вельмі шмат працаваць. Зараз мой дзень выглядае так, што я прачынаюся ў 6.30, раблю зарадку ці прабежку, снедаю. У 8 я ўжо сяджу за камп’ютарам, ствараю музыку, запісваю, зводжу. Раблю перапынак, каб пазаймацца. У дванаццаць у мяне абед і потым я іду выкладаць у музычную школу. Ну, а вечарам можа быць канцэрт. Трэба любіць гэтую справу...
— У школе вялікая нагрузка?
— У мяне 19 з паловай акадэмічных урокаў на тыдзень. Я выкладаю баян, акардэон і клавішныя, гэтакі рудымент 90-х гадоў, ад якога я паступова пазбаўляюся. У сваёй школе я працую ўжо чацвёрты год, і да мяне там не было баяна. Ці, як называюць яго чэхі — кнопачнага акардэона. Школа купіла ўжо тры інструменты, зараз будуць набываць чацвёрты. Атрымалася «прабіць» італьянца фірмы Scandalli.
— А cамі вы на якім інструменце граеце?
— На тым, што мне калісьці купілі бацькі, калі я паступаў у каледж — маркі «Юпіцер». Ён ужо «дзядуля», яму патрэбны маштабны сэрвіс. Калі ўсё будзе добра, набуду неўзабаве італьянца. Тут пераважана граюць на італьянскіх інструментах. У іх класная механіка, яны лёгкія, але гук ва ўсіх падобны. Мой баян адрозніваецца — больш сакавіты па гуку, магутныя басы. Сам па сабе цяжкі, важыць. А я ўсё ж часам граю музыку, якая мяжуе з рокам, металам. Альбом запісваў на «Юпіцеры». Таксама там можна пачуць інструмент маркі Royal Standard, які дае іншы, вельмі пазнавальны тэмбр. Такі разлівісты, адкрыты.
Аўтар фота Patrick Marek
— Вы ўсё сваё жыццё займаецеся музыкай. Якой была эвалюцыя адказу на пытанне «навошта?»?
— Я гэта раблю, таму што мне гэта вельмі падабаецца, мне класна, я кайфую, калі я граю, калі ствараю музыку. І я вельмі ўдзячны людзям, якія прыходзяць на мае канцэрты. Я вельмі гэта цаню. Адчуваю сябе бласлаўлёным чалавекам, бо магу рабіць тое, што мне падабаецца. Няхай гэта не тысячныя стадыёны, няхай гэта не суперганарары, але тым не менш. Тут справа ва ўнутраным задавальненні. Карацей, я кайфую. Тым больш, што людзі пастаянна адкрываюць для сябе гэты інструмент. Самае папулярнае: «Ой, я ніколі не думаў або не думала, што на баяне можна граць такое!»
— Які эпіграф прыдумаеце для слухачоў вашага новага альбома?
— Я нават недзе запісаў сабе! Вось: «Калі вы думаеце, што баян — нецікавы інструмент, гэта альбом для вас, бо ён зменіць гэтае вашае стаўленне. Калі любіце баян і адкрытыя на падарожжы — слухайце на радасць».
Слухачы з усяго свету могуць замовіць сабе дыск ці азнаёміцца з новым альбомам Аляксандра Ясінскага на стрымінгавых пляцоўках.