“Быць беларусам – што гэта значыць?” — у супольным праекце Budzma.org i TUT.by вядомыя ў сваіх сферах дзейнасці людзі расказваюць, што для іх значыць быць беларусам. Сёння на пытанні анкеты адказвае Андрэй Скіцёў, мастак.

— Быць беларусам — што гэта значыць?

Андрэй Скіцёў, мастак, які стаў беларусам шляхам спасціжэння беларускіх традыцый і стасункаў з мастакамі. Яго знаёмства з Беларуссю адбылося ў сямігадовым узросце. Бацькі пераехалі з Новасібірска ў Смаргонь, дзе будучы мастак зазнаў традыцыі нашага краю. Пазней, падчас вучобы ў Парнаце (Каледж-ліцэй імя Ахрэмчыка) і Акадэміі мастацтваў (БДАМ), абраная прафесія звяла яго з творчымі і свядомымі беларускамоўнымі людзьмі, якія перадалі жаданне быць беларусам.

Я проста ўбачыў людзей, якіх раней не бачыў, і з’явілася цікавасць да краіны ў якую я трапіў. Потым гэта цікавасць перарасла ў нешта большае. Пачаў размаўляць на мове на першым курсе акадэміі. Аднойчы за гарэлкай зайшла спрэчка ці павінны мы размаўляць на беларускай мове альбо мы, як мастакі, маем права не размаўляць, а проста сваімі творамі нешта сцвярджаць. Я астойваў той бок, што трэба ўсё ж размаўляць. Сказаў, што буду размаўляць і пачаў на наступны ж дзен. Першыя тыдні я быў самы маўклівы студэнт. Бо выкарыстоўваў толькі тыя некалькі сказаў у якіх быў дакладна ўпэўнены, што тут усё правільна.

— Якія ўнікальныя беларускія рысы характару і светагляду ўласцівыя беларусам?

Беларусы гэта паўночны народ, адсюль стрыманасць. Я ўзгадваю пераезд у Смаргонь. Уразіла адразу, як беларусы сябе паводзяць у сям’і і сярод людзей. Адрознівалася вельмі ад Новасібірска, які запомніўся горадам ніякай культуры. А тут былі своеасаблівыя традыцыі. Дзівіла тое, што існуе нацыянальная кухня, асаблівыя стравы. Шмат было дзіўных рэчаў, напрыклад – сена пад абрусам.

— Назавіце тры-пяць асноўных падзеяў з гісторыі Беларусі, без ведання якіх беларус — не беларус.

Страта незалежнасці і аднаўленне незалежнасці. Трэба ведаць.

— Якія традыцыі павінен ведаць і захоўваць беларус?

Лічу што трэба максімальна захоўваць традыцыі мінулых часоў, свае, не расейскія і не еўрапейскія, а свае. Захаваннем традыцый у маёй сям’і займаецца жонка, беларуска.

— Беларус без ведання мовы — беларус?

Як кансерватар, я лічу што не.

— Якой Вы бачыце будучыню Беларусі?

Мне здаецца, што праз колькі гадоў гэта будзе краіна, але магчыма без мовы…

— Чым беларускім Вы ганарыцеся?

Асобамі, напрыклад Тодарам Кашкурэвічам. З ім правёў некалькі гадоў у адной майстэрні, тады ж і ўзбагаціў мову.

— Што робіць нас, беларусаў, адметнымі сярод суседзяў і ва ўсім свеце?

Асаблівы каларыт, тэматыка, дробязі, з якіх складаецца вобраз краіны, а асабліва тое, як людзі пачуваюцца. Памятаю па Смаргоні дзядзек сталага веку. Лічылася, што самы гонар мець маўклівы характар, і самыя годныя паводзіны—гэта калі чалавек маўчыць, а кажа толькі калі ўжо трэба і не шмат кажа. Хто шмат размаўляе той павагі не дасягне.
Выразныя творы пра гэту краіну я пачаў маляваць у 35 год. 30 год мне спатрэбілася каб проста зразумець, як гэта трэба рабіць у гэтай краіне. Беларусь малюю стрыманымі колерамі. Маленькі памер, дакументалізм, паралель з чорна-белай фатаграфіяй таксама спрыяюць стварэнню характэрнага мастацкага вобразу.