Сакавік здзіўляў надвор’ем, навінамі і кніжнымі на анонсамі на... красавік. Хаця пачаўся месяц аптымістычна: з гучнай абвесткі літаратурнага конкурса ад Міжнароднага саюза беларускіх пісьменнікаў (да 100-годдзя аб’яднання «Маладняк»). А потым парадаваў звесткай пра вяртанне Літрадыё — адмысловага медыя пра сучасную беларускую літаратуру. Цудоўныя артыкулы, шыкоўны пілотны падкаст — абавязкова дадайце сайт сабе ў закладкі.
Што яшчэ адбывалася ў беларускім літаратурным працэссе цягам месяца, якімі менавіта кніжнымі навінкамі ды анонсамі парадаваў сакавік, распавядаем у нашым аглядзе.
Беларуская літаратура, аказваецца, страшна небяспечная. Ну а як тут іначай скажаш, калі ў сакавіку адразу некалькі выданняў «прызналі» экстрэмісцкімі — «Апошнюю кнігу пана А.» Бахарэвіча, нумары ад «Архэ» часопіса «Наша гісторыя», «Адысею капiтана БНР» Гатоўчыца і нават каляндар «Не маўчы па-беларуску»?
Са станоўчага — кніжная справа жыве, аўдыякнігі з’яўляюцца, прэзентацыі адбываюцца (нават у фармаце анлайн!). І як прыемны бонус, для так моцна раскіданых па планеце беларусаў, адкрыты доступ да кнігі Ганны Севярынец «Гасцініца Бельгія» і кнігі «Беларускія Нячысцікі: Лясныя». Цудоўная практыка, мне падабаецца.
Што па навінках?
Аўдыякнігі
1. Альгерд Бахарэвіч — «Тэатр шчаслівых дзяцей»
Кнігу агучыў праект «Кніжны воз».
«Беларускае фэнтэзі з элементамі трылеру. Дзіцячая кніга, якую, спадзяецца аўтар, будзе цікава прачытаць і дарослым. Як выбрацца з пасткі, не маючы ні тэлефона, ні зброі, і знайсці зніклых сяброў? Колькі твараў у туману? Што такое гісторыя — і калі канчаецца мінулае? Якую таямніцу хаваюць нашыя бацькі — і ці чуе нас Бог, калі мы маўчым? Гэтымі пытаннямі задаюцца героі кнігі, Лявон, Анцік і Юля, нечакана апынуўшыся ў таямнічым краі, які не знойдзеш ні ў Вікіпедыі, ні на школьных мапах».
2. «Цудоўнае падарожжа Пыхыча й Шустрыка па Беларусі і яе гісторыі»
Аўдыяварыянт і відэашэраг падрыхтавала аб’яднанне «Беларусы Швецыі». Прэм’ера адбылася ў суботу, 25 сакавіка, на youtube.
«Кніга складаецца з Прадслоўя, 32 главаў і Пасьляслоўя, а пра што яна — вы даведаецеся ў пачатку гэтага відэа. Прыемнага праслухваньня і прагляду!» — напісалі «Беларусы Швецыі».
Паслухаць кнігу можна тут.
3. Андрэй Федарэнка — «Пра аднаго пісьменніка» і «Ланцуг»
На kamunikat.org з’явіліся дзве аўдыяверсіі твораў Андрэя Федарэнкі — «Пра аднаго пісьменніка» і «Ланцуг».
«Як і заўсёды, проза Андрэя Федарэнкі чытаецца і слухаецца лёгка і прыемна. Але гэта зусім не лёгкае чытво. Аўтар імкнецца спасцігнуць духоўны свет сучасніка, зразумець яго клопаты і трывогі. Творы пісьменніка вызначаюцца любоўю да чалавека, добрым веданнем жыцця, тонкім псіхалагізмам, шчырасцю».
4. Ганна Янкута — Кот Шпрот і зніклы котамабіль
«Кніжны воз» агучыў другую кнігу з серыі пра прыгоды ката Шпрота!
«Пасля доўгай зімы кот Шпрот, які любіць часам уцячы ноччу з дому і пагуляць па Мінску, разам з прывідамі Марай і Жан-Жахам выбіраецца на прагулку ў Батанічны сад. І, вядома, там іх чакае таямніца, якую трэба разгадаць. Разам з трыма мышамі-вынаходніцамі і хлопчыкам Алесем кот і прывіды пачынаюць новае расследаванне».
Паслухаць кнігу Ганны Янкуты «Кот Шпрот і зніклы мышамабіль» можна тут.
5. Томас Стэрнз Эліят — «Падручнік па катах»
У фармаце аўдыякнігі выйшла кніга Томаса Стэрнза Эліята «Падручнік па катах». Падрыхтаваў сайт audiobooks.by.
«Што? Так, гэта «Падручнік па катах, укладзены Старым Апосумам» Т. С. Эліята ў перакладзе Макса Шчура! Адметнасць гэтай кнігі ў тым, што агучыў яе не актор і нават не аўтар, а спадар-перакладчык — вось такая цікавостка».
Паслухаць можна на «Кніжным возе» па спасылцы.
6. Артур Конан Дойл — «Эцюд у пунсовым»
Як і першую частку, агучвае «Кніжны воз»:
«Мы не спынімся, пакуль увесь Шэрлак не выйдзе на беларускай мове. Аповесць Артура Конана Дойла «Эцюд у пунсовым» (1887) расказвае пра знаёмства Шэрлака Холмса і доктара Ўотсана і іх першую сумесную справу.
Упершыню беларускі пераклад аповесці, зроблены Кацярынай Маціеўскай, выйшаў у 2017 годзе ў кнізе «Знак чатырох» (выдавецтва «Янушкевіч», Бібліятэка часопіса «ПрайдзіСвет» «PostScriptum»)».
Чытаюць — Андрэй Мілюхін, Святлана Цімохіна.
Паслухаць можна па спасылцы.
Папяровыя выданні
1. Магамед Гаджыеў — «Лісты Магамеда»
Кніга вершаў маладога азербайджанскага паэта ў перакладзе на беларускую мову з’явілася ў выдавецтве «4/4».
«Дзякуй выдавецтву за годную працу! Дзякуй маім дарагім перакладчыкам, прафесійным літаратарам Таццяне Сівец, Юліі Алейчанка, Мікола Адам! А Міколу Шабовічу царства нябеснае!» — напісаў аўтар.
2. Уладзімір Арлоў — «Айчына. Ад Агінскага да Багушэвіча» і «Імёны Свабоды»
Выдаў кнігі фонд kamunikat.org да 105-х угодкаў БНР.
«Вясну пачынаем дзвюма новымі кнігамі Уладзіміра Арлова! «Айчына. Ад Агінскага да Багушэвіча» — гэта працяг вядомай кнігі Арлова, якая выйшла ў Беларусі трыма выданнямі, мела велізарны поспех, а ў 2022 г. уладамі Беларусі прызнаная «экстрэмісцкай». «Імёны Свабоды» — у гэтай кнізе агульным аб’ёмам 900 старонак змешчныя 410 аповедаў пра герояў змагання за свабоду».
3. «Касмалогія» — серыя «Традыцыйны сьветалад беларусаў»
Праца калектыву беларускіх даследчыкаў, першая ілюстраваная трохмоўная кніга з сэрыі «Традыцыйны сьветалад беларусаў». Вельмі прыгожая кніга выдавецтва «Беларуская навука».
«У першай кнізе серыі з пяці ілюстраваных кніг, прысвечаных ключавым тэмам, вобразам і канцэптам традыцыйнага светапогляду беларусаў, гаворка пойдзе пра ўяўленні аб паходжанні і будове Сусвету, структуры жыццёвай прасторы чалавечай супольнасці, пра кругабег часу».
4. Артур Камароўскі — «Corpus vile»
Кніга Артура Камароўскага Corpus vile выйшла з друку ў выдавецтве Skaryna Press. На вокладцы і для ілюстрацый ў кнізе выкарыстаны фотакалажы аўтара.
«Другая кніга вершаў Артура Камароўскага. У ёй аўтар працуе з такімі тэмамі як цялеснасць, гендар, сексуальнасць, мова, радзіма і спрабуе знайсці адказы на пытанні, як яны звязаныя адно з адным і што вынікае з такой сувязі».
5. «Сонца», «Да новага заўтра» і «Неба мнагавокае»
Тры кніжкі беларускіх паэтак, якія пачыналі ў 1920-х, выдала жаночая выдавецкая ініцыятыва «Пфляўмбаўм»: «Да новага заўтра» Зінаіды Бандарынай, «Неба мнагавокае» Наталлі Вішнеўскай і «Сонца» Яўгеніі Пфляўмбаўм.
«Да гэтага мы рухаліся нават не месяцы, а гады. Вашай увазе тры новыя кнігі: «Да новага заўтра» Зінаіды Бандарынай, «Неба мнагавокае» Наталлі Вішнеўскай і «Сонца» Яўгеніі Пфляўмбаўм. Збор выбраных твораў трох беларускіх паэтак, паплечніц, якія дэбютавалі ў 1926 г. сумеснай кнігай «Вершы» — вынік шматгадовай руплівай працы нашых даследчыкаў літаратуры».
6. «Нарысы па гісторыі беларускага літаратуразнаўства»
Гэтаксама сумесная праца калектыву аўтараў, даследванне выдаў Інстытут літаратуразнаўства АНРБ.
«У калектыўнай манаграфіі даследуецца развіццё літаратурнай думкі ў Беларусі на працягу амаль двух з паловай стагоддзяў: ад трактатаў канца XVIII ст., у якіх выкладаліся эстэтычныя праграмы класіцызму і сентыменталізму, да сённяшніх прац, што характарызуюцца інтэрдысцыплінарнасцю, жанравай разнастайнасцю, выкарыстаннем новых метадалагічных падыходаў і сучасных тэхналогій».
Падрабязней пра выданне чытайце тут.
7. Сяргей Грунтоў — «Фатаграфія і культура памяці ў беларусаў у другой палове ХІХ- пачатку ХХІ ст».
Кніга з’явілася ў «Акадэмкнізе».
«Мінулы год ці крыху болей я займаўся разглядваннем фотаздымкаў і разгадваннем іх загадак. Гэта было захапляльна, хоць, пабыўшы ў пячоры Алі-Бабы, я вынес толькі тое, што змясцілася ў маіх далонях. У мінулым лістападзе быў завершаны рукапіс, а сёння выйшла з друку кніга. Народжаная гэтым часам, я спадзяюся, што яна яго пераадоліць, і так адпускаю ў вольнае плаванне. Сабе ж кажу: «Я паспеў», — і адчуваю радасць,» — напісаў аўтар на сваёй старонцы ў Фэйсбуку з нагоды выхаду кнігі.
8. Генадзь Аўласенка — «Як сем сыноў чорта перахітрылі»
Дзіцячая кніга ад выдавецтва «Звязда».
«Новая кніга Генадзя Аўласенкі змяшчае тапанімічныя казкі. У іх аўтар паспрабаваў адказаць на пытанне, з чым можа быць звязана пахожданне назвы таго ці іншага населенага пункта Мінскай вобласці. Шчыра спадзяемся, што юныя чытачы, якія пазнаёмяцца з незвычайнымі апавяданнямі пра таямніцы тапонімаў, усур’ёз зацікавяцца гісторыяй роднага краю».
9. Ганна Комар — «Вызвалі або бяжы»
Зборнік вершаў Ганны Комар пад назвай «Вызвалі або бяжы» выйшаў у стандартным афармленні нямецкага выдавецтва Hochroth-Minsk — у чорнай вокладцы і ў мінімалістычным дызайне.
Кніга пакуль не паступіла ў продаж, аб магчымасці замовіць зборнік выдавец абяцае паведаміць асобна.
Дар’я Палынская, budzma.org
