У суседняй Польшчы ўлады рэкамэндуюць сваім грамадзянам рыхтавацца да горшага: зрабіць прынамсі на тры дні запасы ежы й вады, а таксама лекаў, сродкаў гігіены, падладаваць паўэрбанкі і займець транзыстарныя радыёпрымачы. На ўсялякі выпадак. А як у Беларусі? Рыхтуецеся да таго, што мірнае неба можа ўвадначасьсе зрабіцца нямірным? У перапынках паміж загрузкай усяго неабходнага ў патаемны бункер Валера Руселік у сваёй рубрыцы «Прыдарожны пыл» разважае наконт таго, што можна й варта яшчэ зрабіць беларусам, каб засьцерагчыся ад расейскіх бомбаў.

Мы жывем у часы, калі цяжка быць упэўненым у чым-кольвечы. Да прыкладу, хто з нас яшчэ, здавалася б, зусім нядаўна мог сабе ўявіць, што Беларусь будзе ўцягнутая ў нейкую вайну. Ну адваявалі ж ужо сваё, годзе! Усе гэтыя ўзброеныя канфлікты — дзесьці там, далёка, ледзь чутно гудуць з тэлеэкранаў ды мільгацяць навінамі ў Інтэрнэце. А ў нас тым часам — мірнае неба над галавою, бітвы за ўраджай, стабільнасьць.

Беларускія вайскоўцы ўдзельнічаюць у «бітве за ўраджай» (Віцебшчына, 2024). Фота Міністэрства абароны Беларусі

Ах, ілюзіі, ілюзіі... І я ня толькі пра гісторыю, за апошнія тысячу гадоў якой сто — гэта нашыя войны з Расеяй. Я — пра сёньня.

Вось яна, вайна — ужо на парозе. Нашая дзяржава зь нянашае волі сталася ў ёй суагрэсарам, даўшы расейцам сваю тэрыторыю для нападу на Ўкраіну, а таксама прытуліўшы ў сябе параненых акупантаў і абслугоўваючы самыя розныя іхныя ваенныя патрэбы. І вось ужо «шагэды» нон-стоп лётаюць у нашым «мірным» небе, раз-пораз падаючы між нашых дамоў. Яшчэ зрэдзьчас, але ўжо і ў Беларусі аплакваюць загінулых у гэтай вайне — загінулых па абодва бакі фронту. А назва нашае краіны ўсё часьцей гучыць у абмеркаваньнях магчымага прэвэнтыўнага ядравага ўдару ў часе вялікага сутыкненьня Захаду і Расеі.

Ну але ж як карціць зноўку з галавою занурыцца ўва ўтульныя абдымкі ілюзіяў, праўда? Вось жа зараз ЗША з усімі дамовяцца — і будзе мір! Ну а там ужо неяк усё наладзіцца! Не кіпяшыце!

Валера Руселік. Фота з асабістага архіву

Ну ок, калі ўжо гаворка зайшла пра перамовы. Як вам заява пра тое, што Крым і яшчэ чатыры ўкраінскія рэгіёны павінны належаць Расеі, таму што яны... расейскамоўныя і хочуць быць пад уладай Расеі? І што Ўкраіна мусіць аддаць іх Расеі, калі хоча спыніць вайну? На ўсялякі выпадак заўважу, гэта я цяпер цытую ня Пуціна ці кагосьці зь ягоных прапагандыстаў, а... Стыва Ўіткафа, спэцпасланьніка прэзыдэнта ЗША Дональда Трампа.

Стыў Уіткаф тлумачыць, што Ўкраіна павінна аддаць Расеі свае расейскамоўныя тэрыторыі. Скрын з Youtube-каналу @TuckerCarlson

Пакіньма ацэнку рэалістычнасьці гэтых вымогаў украінцам. Нам, беларусам, прапаноўваю падумаць толькі над адной дэтальлю — расейскамоўнасьць як прычына ўвайсьці ў склад Расеі.

Памятаеце, гэты брыдкі жарт, які набыў папулярнасьць яшчэ ў 2014-м — у самым пачатку расейска-ўкраінскае вайны?

Расейскія бомбы: — У вас разговаривают на русском языке? Тогда мы летим к вам!

А калі перанесьці гэткі альгарытм на Беларусь? Улічваючы катастрафічны стан нашай роднай мовы, мы мусім усе ўзяцца за рукі і адным дружным шыхтом пайсьці атрымліваць расейскія пашпарты? Папросту пераназвацца ў Расею й ня рыпацца?

Мы, урэшце, мусім цьвёрда зразумець, што расейская мова — гэта самы сапраўдны траянскі конь, які нясе падвойную пагрозу паўсюль, дзе толькі зьяўляецца. Па-першае, разбурае мясцовую культуру й самабытнасьць, перайначвае народы на «русских» альбо на «тоже русских, только со знаком качества». І, па-другое, робіць краіны цэльлю для расейскай агрэсіі.

Гэта ж гэтак па-расейску — дзеля «защиты русскоязычного населения» кідаць бомбы на дамы, у якіх жыве гэтае самае «русскоязычное население».

Дом у Марыюпалі, «вызвалены» расейскай бомбай. Фота Сяргея Рысева, Радыё Свабода

Зьмяняйцеся, шаноўныя, пакуль ня позна. Пераставайце быць расейцамі ў вачах расейцаў. Пачынайце размаўляць па-беларуску, вучыце роднай мове сваіх дзяцей.

Інакш з усходу прыляцяць тыя, хто захоча зьмяніць вас. На свой, усходні, капыл.

Валера Руселік, Budzma. org