• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
30.10.2017 | Грамадства

“Розум і сумленне не могуць маўчаць” (ФОТА)

У Мінску гуманітарыі з чатырох краін абмяркоўвалі, як супрацьстаяць “вайне ў галовах”.

28 – 29 кастрычніка ў Мінску праходзіла міжнародная канферэнцыя “Логас і патас: гуманітарная рэфлексія ва ўмовах вайны”, на якой выступілі мысляры з Беларусі, Літвы, Украіны і Расіі. Асноўнай праблемай, якую абмяркоўвалі ўдзельнікі канферэнцыі, стала “неабвешчаная вайна”, якая разгортваецца ў апошнія гады не толькі ва Украіне, але і на ўсёй усходнееўрапейскай прасторы.

Таццяна Шчытцова

Таццяна Шчытцова

Па словах сябра аргкамітэта канферэнцыі прафесара філасофіі Еўрапейскага гуманітарнага ўніверсітэта Таццяны Шчытцовай, галоўным у сустрэчы было акрэсліць месца і пазіцыянаванне гуманітарнай рэфлексіі ў кантэксце сацыяльна-палітычнай сітуацыі ў нашым рэгіёне, а таксама засярэдзіцца на здольнасці гуманітарыяў паўплываць на гэтую сітуацыю: супрацьстаяць мілітарызацыі, прапагандзе, прасоўваць альтэнатыўныя арыенціры для нашых грамадстваў.

На адкрыцці канфрэнцыі адзін з заснавальнікаў Міжнароднай асацыяцыі гуманітарыяў Алег Турый зазначыў, што “розум і сумленне не могуць маўчаць, яны павінны казаць, і казаць пра нешта вельмі істотнае, што датычыцца кожнага з нас. Слова можа забіваць не горш за гарматы, але слова можа і лячыць, і адкрываць перспектывы”.

Алег Турый

Алег Турый

Каардынатарка Лятучага ўніверсітэту Таццяна Вадалажская звярнула ўвагу на тое, што беларускі бок у абмеркаванні акрэсленай тэмы – не пасярэднік (як гэта выглядае ў палітычнм полі), а зацікаўлены бок і ўдзельнік.

Пленарнае пасяджэнне першага дня канферэнцыі адкрыла Валерыя Караблёва з Кіеўскага нацыянальнага ўніверсітэту імя Т. Шаўчэнкі, якая выступіла з дакладам “Канец “канца гісторыі”: афектыўны паварот і рэаліі “гібрыднага міру”.

Валерыя Караблёва

Валерыя Караблёва

Валерыя Караблёва казала не столькі пра вайну, колькі паспрабавала змясціць яе ў больш шырокі кантэкст, бо вайна, па яе словах, – не прычына, а сімптом істотных тэктанічных зрухаў еўрапейскай цывілізацыі. “Адной з ключавых прыкмет гэтага свету з’яўляецца вяртанне афекта ў палітыку. Яны ствараюць танальнасць і напрамак палітычнага дзеяння”.

Выступоўца звярнула ўвагу на неабходнасць выпрацаваць адэкватны сацыяльна-палітычны слоўнік для апісання працэсаў, якія цяпер адбываюцца ў свеце: размыванне межаў паміж праўдай і хлуснёй, вайной і мірам, нормай і паталогіяй.

“Сёння вайна – гэта не зона абнулення ўсіх інстытуцый і правіл. Гэта зона дзеяння іншых інстытуцый і правіл, якія не перарываюць сваіх кантактаў з зонай “нармальнасці”. Застаецца вельмі мала актараў, зацікаўленых у спыненні вайны, таму што гэта не падзея, а структура”.

Дакладчыца нагадала, што ў 1992 годзе адначасова выйшлі ў свет две кнігі: “Канец гісторыі і апошні чалавек” Фрэнсіса Фукуямы і “Новы сусветны беспарадак” Кена Джоўіта. Абодва аўтара сыходзяць з аднолькавага стартавага пасылу: у 1989 годзе адбываецца падзея сусветнага маштабу – радыкальны пералом у гісторыі. Праўда, трактоўка і далейшыя прагнозы гэтага пералому ў аўтараў супрацьлеглыя.

“Канец гісторыі” значыць, што будучыні няма альбо яна ўспрымаецца як пагроза (глабальнае пацяпленне, вычарпанне прыродых рэсурсаў і г.д.). Яго асноўныя сімптомы – крызіс лібералізму і мадэлі аб’яднанай Еўропы. “Мінулае і будучыня знікаюць, мы жывем у бясконцым цяперашнім. Але гэта не тое цяперашняе, у якім нам камфортна, а тое, у якім мы хаваемся ад пагрозлівай будучыні. Галоўнае светаадчуванне – нават не апакаліпсіс, а радыкальная невядомасць”.

Паводле ж Кена Джоўіта, настаў час не прагрэсу, а пастаянных крызісаў, і галоўная барацьба будзе разгортвацца за межы і ідэнтычнасці.

На думку Валерыі Караблёвай, “канец гісторыі” ўсё ж не адбыўся, бо яшчэ не вычарпаны праект мадэрну. Таму трэба шукаць новыя праекты будучыні, новыя варыянты мадэрнасці. І многія актары цяпер вяртаюцца да лозунга Вялікай французскай рэвалюцыі – “Свабода. Роўнасць. Братэрства” – як да сімвалічнага коду мадэрнасці. І Кен Джоўіт піша, што свабода сёння рэалізуецца праз грамадзянскую супольнасць, роўнасць – праз інстытут дзяржавы, а братэрства – гэта нацыя.

Беларускі філосаф і метадолаг Уладзімір Мацкевіч у межах пленарнага пасяджэння разважаў над дэфініцыяй кансцыентальнай вайны, якая накіравана, перадусім, на свядомасць. Выступоўца адаслаў слухачоў да двух сваіх тэкстаў: напісаным у 2014 годзе артыкуле “Расія прайграла вайну”, дзе апісваюцца 5 тыпаў канфліктаў, прадстаўленых у расійска-ўкраінскіх узаемаадносінах – ад традыцыйнай вайны да кансцыентальнай. Другі тэкст – “Глабальнае пацяпленне пасля халоднай вайны”, дзе гаворка ідзе пра мір, у якім мы жывем, і якому пагражае вайна.

Уладзімір Мацкевіч

Уладзімір Мацкевіч

“Мэтай кансцыентальнай вайны з’яўляецца не проста ўплыў на свядомасць, а знішчэнне пэўнага тыпу свядомасці”, – мяркуе Уладзімір Мацкевіч.

Інфармацыйная вайна ў якасці “тэатру ваенных дзеянняў” таксама мае свядомасць, таму ў пэўнай частцы супадае з кансцыентальнай. Нават “зброю” яны выкарыстоўваюць аднолькавую – прапаганду і агітацыю. Аднак ёсць паміж гэтымі двума тыпамі канфліктаў і адрозненні. У інфармацыйнай вайне асноўнай мэтай з’яўляецца ўтварэнне афектыўнага стану войск, насельніцтва, адпаведна, уздзеянне ідзе на афектыўную частку свядомасці. У кансцыентальнай вайне яно пашыраецца не толькі на афектыўны бок, але і на здольнасць успрымаць інфармацыю, суадносіць паміж сабой розныя яе часткі і рабіць высновы.

“Часам нас забаўляе з’яўленне на тэлебачанні рознага кшталту перадач пра экстрасэнсаў і псеўданавуковых праграм, якія транслююцца за агромныя грошы на вялізную аўдыторыю. Пакуль мы не разумеем, што гэта ідзе інфармацыйная падрыхтоўка да кансцыентальнай вайны”, – патлумачыў выступоўца.

Кансцыентальная вайна, па словах Уладзіміра Мацкевіча, патрабуе прызыву філосафаў на фронт, прычым не ў якасці “гарматнага мяса”, а ў якасці менавіта філосафаў.

Канферэнцыя паказала, наколькі розныя оптыкі выкарыстоўваюць прадстаўнікі розных краін у даследванні тэмы вайны.

“Можна адзначыць пэўную спецыфічнасць у гэтай сітуацыі. Напрыклад, украінскія навукоўцы выказваюць больш практычнае і глыбокае стаўленне да яе. У расійскіх даследчыкаў больш тэарэтызавання і вялікі масіў эмпірычнай інфармацыі. Беларусы, як мне падалося, найбольш разважлівыя”, – падзялілася ўражаннямі са Службай інфармацыі “ЕўраБеларусі” пасля форума Таццяна Вадалажская.

Таццяна Вадалажская

Таццяна Вадалажская

Па яе словах, многія прадстаўленыя на канферэнцыі даследванні яшчэ чакаюць свайго абагульнення, але ўжо даюць шмат інфармацыі для разважання. Напрыклад, датычна мовы варожасці, якая была прадстаўлена праз даследванне анлайн-камунікацыі.

“Развагі патрабуе пытанне, ці дастаткова нам той мовы, якой мы апісваем вайну. Меркаванні падзяліліся: адны навукоўцы кажуць, што трэба шукаць новыя паняцці, іншыя сцвярджаюць, што рэфлексіўнае нагрувашчванне не дае разумення, лепш узяць ужо існуючыя катэгорыі і напаўняць іх сэнсам. Сам па сабе інструментар даследвання праблемны, і гэта вельмі важны напрамак. Тым больш, што праз усю канферэнцыю пралягала думка пра тое, што мы маем не толькі актуалізацыю вайны ў нас пад бокам, але ўвогуле зменены стан грамадства, які можна зразумець праз вайну значна больш дакладна, чым праз мір”.

Канферэнцыя “Логас і патас: гуманітарная рэфлексія ва ўмовах вайны” праходзіла ў Мінску 28 – 29 кастрычніка 2017 г. У аргкамітэт канферэнцыі ўвайшлі: Міжнародная асацыяцыя гуманітарыяў, Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт (Вільнюс), Лятучы ўніверсітэт (Мінск), Цэнтр міждысцыплінарных гуманітарных даследаванняў (Мінск ), Інстытут “Палітычная сфера” (Мінск-Вільнюс).

Яўгенія Бурштын, ЕўраБеларусь

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Культура

У Юрмале адкрылася выстава «Крэатыўная рэвалюцыя. Беларусь 2020»

На Арт-станцыі «Дубулты» ў Юрмале 24 сакавiка адбылося адкрыццё выставы «Крэатыўная рэвалюцыя. Беларусь 2020», прысвечанай...

valiancina_shauchenka
Замежжа

У Каралеўскім замку ў Варшаве працуе выстава «Каханне і абавязак. Студзеньскае паўстанне 1863 года»

Выстава дапаможа зразумець як гістарычнае значэнне паўстання, так і яго асабістае чалавечае вымярэнне. Наведвальнікі...

valiancina_shauchenka
Грамадства

«Пагоня» не з’яўляецца «экстрэмісцкім» сімвалам

Гомельскі валанцёр Ілля Міронаў напярэдадні апошняга арышту атрымаў ліст з Міністэрства інфармацыі наконт таго, ці з’яўляецца...

valiancina_shauchenka
Тэатр

Спектакль «Пачупкi» РТБД атрымаў галоўную ўзнагароду тэатральнага форуму «М@RT.Кантакт» у Магілёве

Спектакль «Пачупкi» Рэспубліканскага тэатра беларускай драматургіі (РТБД) стаў уладальнікам «Залатой маскі» — галоўнага...

Апошнія навіны

    Культура
    У Юрмале адкрылася выстава «Крэатыўная рэвалюцыя. Беларусь 2020»
    Замежжа
    У Каралеўскім замку ў Варшаве працуе выстава «Каханне і абавязак. Студзеньскае паўстанне 1863 года»
    Грамадства
    «Пагоня» не з’яўляецца «экстрэмісцкім» сімвалам
    Тэатр
    Спектакль «Пачупкi» РТБД атрымаў галоўную ўзнагароду тэатральнага форуму «М@RT.Кантакт» у Магілёве
    Музыка
    Годныя песні: топ-5 Сержука Доўгушава
    Мастацтва
    «Я страціў зрок на адно вока і, калі гляджу на прадмет левым вокам, бачу татальную абстракцыю». У Мінску распачалася выстава Захара Кудзіна
    Гісторыя
    Якую каву любіў Вітаўт, або Пра карысць устойлівай міфалогіі
    Мастацтва
    «Малюю наша жыцце». У Рызе адкрылася выстава мастачкі Вольгі Якубоўскай
    Гісторыя
    Першы крок – падпісаць фатаграфіі ў сямейным альбоме: як пазнаваць гісторыю
    Літаратура
    «Песня пра зубра» — патрыятычная паэма для Папы Рымскага. Новае відэа на канале Андрэя Хадановіча
    Літаратура
    Топ-3 смешных выпадкаў з Якубам Коласам
    Літаратура
    У Беларусі хутка з'явіцца кніга ўспамінаў рэпрэсаваных гродзенцаў
    Тэатр
    Па старонках памяці. Гісторыя і традыцыі тэатральнага мастацтва Беларусі
    Літаратура
    Стартуе падкаст «Супердудко»: Наста Грышчук густоўна не пагаджаецца з наяўным
    Краіна
    «Увага, стукач!» Беларусы звязаліся з даносчыкамі на пратэстоўцаў 2020-га і знялі фільм

Афіша

  • 28.03

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Прэзентацыя беларускага перакладу «Дзьмухаўцовага віна» Рэя Брэдберы у Мінску

  • 28.03 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 28.03 — 30.03Экспазіцыя да 100-годдзя з дня нараджэння Алены Васілевіч у Мінску
  • 28.03 — 31.03Выстава, прысвечаная мастаку кіно Яўгену Ганкіну, у Мінску
  • 28.03 — 31.03«У краіне мар». Выстава, прысвечаная Канстанцыі Буйло, у Мінску
  • 28.03 — 30.04Выстава «Ян Вермеер» у Мінску
  • 28.03 — 02.04Выстава Усевалада Швайбы і Тамары Дзяменцьевай «Узы меж нами» ў Гродне
  • 28.03 — 30.04 «Партрэт часу»: калекцыя жывапісу Белгазпрамбанка ў Магілёве

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • Як, дзе і калі беларусы свету будуць адзначаць Дзень Волі
    • Адкуль мы ўзяліся: 7 кніг пра нашу гісторыю
    • Міты Другой Сусьветнай вайны. Да дня спаленьня Хатыні
    • Што вядома пра серыял пра Уладзіміра Мулявіна «За паўгадзіны да вясны», трэйлер якога з’явіўся ў сеціве?
    • Унучка пакаранага паўстанца, якая стала адной з самых вядомых у свеце жанчын-хірургаў
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип