У новым роліку арт-праекта «Словы мацней» свае вершы чытае паэтка Наста Кудасава.
Арт-праект «Словы мацней» — гэта Беларусь галасамі сучасных беларускіх літаратараў.
Наста Кудасава — паэтка. Нарадзілася на Гомельшчыне ў горадзе Рагачоў 25 мая 1984 года. Першыя крокі на літаратурнай ніве Наста зрабіла ў шэсць год. Напісаць верш было творчым заданнем у школе. Зрабіць гэта дапамаглі бацькі, але ўжо тады Насту зацікавіла сама праца з моваю. Пачала друкаваць свае творы з 1999 года на старонках выданняў «Дзеяслоў», «Літаратурная Беларусь», «Маладосць», «Верасень» і інш.
Атрымала вышэйшую адукацыю на аддзяленні рускай філалогіі філалагічнага факультэта БДУ ў 2006 годзе, у тым жа годзе выйшла яе першая кніга паэзіі «Лісце маіх рук». У 2007 годзе паступіла ў магістратуру БДУ па спецыяльнасці «Літаратуразнаўства». Наступная кніга паэзіі «Рыбы» выйшла ў 2013 годзе, «Маё невымаўля» — 2016, «Вясна. Вуснам цесна» — у 2021 годзе.Творы Насты друкавліся ў альманахах «Скрыпторый», «Літаратурны квартал», зборніку паэзіі «Яна і я», удзельнічала ў праекце «Начная чытанка» ў 2007 годзе.
Яе творы перакладаліся на рускую, украінскую, англійскую, польскую, чэшскую і балгарскую мовы. Выхоўвае сына і дачку.
Пра вершы, напісаныя пасля 2020 года, Наста сказала ў адным з апошніх інтэрв’ю: «Калі душа баліць, то ты ўжо не надта шукаеш моўныя цікавосткі, а хочацца праз вершы проста падтрымаць людзей».
***
хай спадаюць у шэрую твань кураняты мімоз –
застаецца жыццё
ў кожнай ране, якую не сцерці.
Нам балюча, а значыць – мы ёсць, мы жывыя, мы моц.
Бо не ў хісткай раскошы палацаў, не ў трэндах густоўных,
не ў сланоў на плячах,
не на спінах старых чарапах –
свет заўсёды трымаўся на тых, каму не ўсё роўна,
хто за праўду і волю ўставаў, перакрочыўшы страх.
Бо заўжды застаецца жыццё,
бо сказаў нам “Не бойся!”
Той, Хто зноў уваскрэсне вясной, як бы свет не дзічэў.
Нам балюча, а значыць – мы ёсць, мы расцём, мы калоссе…
Гэта з нас найдыхтоўнейшы хлеб сабе Госпад пячэ.
***
як ззяеш ты, ахвярнае ягня!
тут не ўдыхнуць:
туга здушыла горад
і цішыня.
даруй,
што
цішыня.
даруй, што я,
паціснуўшы плячамі,
іду далей у даўкай цішыні.
о, як жа шмат вас –
тых,
што не змаўчалі, –
гарыць у гэтым вусцішным агні!
а вулей паслухмяны ўсё шчыруе
і дзень, і ноч –
аж зелена ўваччу…
даруй ім страх.
і подласць іх даруй ім.
і што маўчу.
даруй, што я маўчу.
***
мне муляе жыццё, бы няўпраўлены звіх:
мне і смоўж неўдасяж, і агрэст навырост,
я нікчэмны муляж, я драбнейшы за ўсіх.
Ні пачвара, ні блазан, ні звер, ні блюзнер –
я пушынка бязглуздая ў воку тваім.
А зраблю толькі крок – асляпляльны аер
кружыць голаў, як танец кружыў Наваі.
Неймаверны мой верас пячэ хараством
так, што дыхаць няможна – ірвуся па швах!
Забяры гэты дар, мне занадты твой дом!
Я не ўмею тут жыць, я няздольны дзівак.
Я прашу тваёй літасці, Госпад мой Бэз,
мне баліць гэты свет, яго веліч і бляск...
Дай мне голае поле – найлепшую з нэндз,
каб ляцець над зямлёй і маліцца за вас.
***
дай мне выткаць гэтае радно…
тут на мяккіх лапах ходзяць рысі,
дыхаючы восені віном,
тут рудыя дрэвы цешаць вецер,
хутаецца ў шэрань лістапад,
сонца нараджае на дасвецці
плямкі незлічоных зайчанят…
ні глыбіняў не хачу, ні высяў –
мне б вось тут пажыць яшчэ хоць раз!
не спяшай, прашу цябе, спыніся,
час…
***
як сусветы гараць унутры асалодай нясцерпнай!
Гэта я – выкшталцоны алень, я – раз’юшаны дзік,
гэта я сплю на ладажскім беразе ўсцешанай нерпай.
Паглядзі, паглядзі, я – у кедры сібірскім арэх.
Я – касматы какос – грэю брушка ў спякотлівай Гане…
Гэта я па-над гаем удмурцкім шапчу “Інмарэ…”
і да поўначы любай нясу недасяжнае ззянне.
А туды, дзе накручвае жнівень палям бігудзі,
дзе буслы над радзімай маёй плач хаваюць старанна,
дзе застыла маўчанне і вусціш…
Туды не глядзі.
Там –
адкрытая рана.
У межах арт-праекта «Словы мацней» кожную сераду ў 20:00 на нашым ютуб-канале будуць з’яўляцца відэаролікі, у якіх сучасныя беларускія аўтары чытаюць свае творы.
Для каго гэты праект?
Для ўсіх, хто згубіўся ў сваім унутраным горадзе, каму не хапае энергіі, каму цяжка знайсці сілы і натхненне, каму баліць; для тых, хто не ведае, як выказаць свае пачуцці; для тых, хто верыць, і хто, ужо перастаў верыць; для тых, хто марыць, каб працягваць марыць; для тых, каму кожны дзень — змаганне, і для тых, хто перастаў ці ніколі не спрабаваў змагацца — усім-усім беларусам у Беларусі і за мяжой абавязкова для праслуховання.
Чаму?
Таму што гэтыя вершы — самы лепшы доказ таго, што словы мацней.
А яшчэ таму, што гэта сапраўднае відовішча — як аўтар чытае свой уласны твор — якое, між іншым, не так і лёгка ўбачыць ужывую ў сучасных умовах.
Глядзіце, натхняйцеся і дзяліцеся відэаролікамі!
Нагадаем, у першай частцы праекта «Словы мацней» сучасныя дзеячы культуры, якія пацярпелі ад пераследу і ўціску за культурніцкія акцыі пасля выбараў прэзідэнта 2020 года, чыталі творы сваіх папярэднікаў, асуджаных у сталінскія часы.
Для зручнасці мы сабралі ўсе ролікі праекта ў адзін плэйліст. Раім паслухаць.
Глядзіце яшчэ: Віталь Рыжкоў у арт-праекце «Словы мацней»: «Можа, і будзе тут іначай аднойчы, але пакуль занадта змрочна»
