Міністэрства культуры каротка абвясьціла вынікі конкурсу эскізных праектаў памятнага знаку ва ўрочышчы Курапаты. Пераможцам названы аўтарскі калектыў скульптараў Вольгі Нячай і Сяргея Аганава, а таксама архітэктараў Марыя Маркаўцова і Вольга Ярмоліна – паведамляе Радыё Свабода.
Як выглядае работа, на сайце Міністэрстэрства культуры не паведамляецца. Свабодзе не ўдалося апэратыўна высьветліць у міністэрства, які варыянт помніка перамог у конкурсе.
Адзін з аўтараў праекту, Сяргей Аганаў расказаў Свабодзе, што выбраны варыянт з чатырма слупамі ў «іржавым» мэтале.
Паводле ўмоваў конкурсу павінна быць кампліца. У нас не капліца, а тое, што яе нагадвае, гэта чатыры слупы
Паводле Аганава, аўтары мюць прынцыповую пазыцыю «максымальна захаваць народны мэмарыял, які цяпер існуе»:
«Для нас важныя усе плястычныя аб’ёмы і ўсе крыжы і помнікі, якія ёсьць. Мы ставілі сабе задачу максымальна інтэграваць свой знак у існуючы мэмарыял».
Паводле скульптара, ржавы колер знаку спачучаецца з курапацкімі соснамі, а вэртыкальная форма гарманіруе з існуючымі крыжамі, што сьведчаць пра неабыякавасьць людзей, якія іх усталявалі.
Мэмарыяльны знак будзе ўтрымліваць подпісы пра ахвяраў палітычных рэпрэсіяў 1930-40 гадоў: маці, сын, бацька, дзед, паколькі ўсе ахвяры былі чыімісьці роднымі.
«Цяпер ідуць перамовы па фінансаваньні, у чацьвер абудзецца паседжаньне мастацкай рады па манумэнтальным і дэкаратыўным мастацтве пры Савеце міністраў, на якім будуць зацьвярджаць праект», — дадаў Аганаў.
Знак будзе ўсталяваны ў Курапатах наверсе пагорку, дзе цяпер стаяць вялікія крыжы і дзе звычайна адбываюцца мітынгі, але будзе пасунуты на 10 мэтраў убок ад цэнтру, паколькі там праходзіць газаправод.
Аўтарскі калектыў мае праект мэмарыялізацыі ўсіх Курапатаў, ад уваходу і да Галгофы, але пра гэта пакуль мова ня йдзе, паведаміў Свабодзе Аганаў.
Вольга Нячай і Сяргей Аганаў — таксама аўтары помніка князю Гедзіміну ў Лідзе (таго, на якім князь стаў звацца Гедымінам).
Выбар праектаў адбываўся без удзелу грамадзкасьці.
***
Пасьля таго як у лютым 2017 году паўстаў кругласутачны лягер абароны Курапатаў супраць будаўніцтва офіснага цэнтру, адбыўся «круглы стол» у газэце «СБ. Беларусь сегодня» пад назвай «Гісторыя, якая павінна нас абʼядноўваць». Яго матэрыялы паказалі па БТ.
Празь некаторы час Аляксандар Лукашэнка заявіў, што найбліжэйшым часам ва ўрочышчы Курапаты створаць мэмарыяльны комплекс. 24 сакавіка 2017 году Міністэрства культуры абвясьціла конкурс эскізаў памятнага знаку «Курапаты».
Ініцыятар удзелу дзяржавы ў мэмарыялізацыі Курапатаў, тагачасны галоўны рэдактар газэты «СБ. Беларусь сегодня» Павал Якубовіч заявіў, што да мэмарыялізацыі Курапатаў на ўсіх этапах маюць быць далучаныя ўсе прадстаўнікі грамадзкасьці, якія доўгія гады апекаваліся Курапатамі. Узначаліць камісію, якая будзе вызначаць пераможцаў курапацкага конкурсу, было прапанавана ляўрэатцы Нобэлеўскай прэміі па літаратуры Сьвятлане Алексіевіч. Яна адмовілася, скажаўшы, што гэта мусіць быць адкрывальнік Курапатаў Зянон Пазьняк. У сваю чаргу, палітык, які з 1996 году не жыве ў Беларусі, лічыць, што народны мэмарыял у Курапатах ужо створаны.
У сьнежні 2017 году старшыня Беларускага саюзу мастакоў Рыгор Сітніца сказаў Свабодзе, што ўсе вызначаныя тэрміны для падвядзеньня вынікаў конкурсу ўжо даўно прайшлі, вынікаў няма. Павал Якубовіч сказаў, што прычын у затрымкі некалькі. Адна зь іх — «неабходнасьць вызначыць гістарычныя межы мэмарыялу, каб не было непаразуменьняў накшталт усялякіх будаўніцтваў побач з Курапатамі».
У чэрвені 2018 году журы выбрала тры варыянты эскізных праектаў памятнага знаку. Ніводзін не задаволіў незалежных экспэртаў. Ці цяпер выбраны адзін з тых трох, ці нейкі іншы, невядома.
