Беларускія абітурыенты Ягелонскага ўніверсітэта просяць адміністрацыю ўстановы перагледзець патрабаванні да тэрмінаў настрыфікацыі дакументаў. Гаворка ідзе як мінімум пра два дзясяткі маладых людзей.

Абітурыенты разам з роднымі стварылі адмысловую петыцыю да кіраўніцтва Ягелонскага ўніверсітэта. 

Ягелонскі ўніверсітэт у Кракаве

У чым справа? І што такое Kuratorium Oświaty?

Беларускія крокі

У траўні 2024 года Міністэрства адукацыі Беларусі адмовілася выдаваць беларускім абітурыентам даведкі, якія пацвярджаюць сапраўднасць атэстатаў, для замежных ВНУ.

Прэзідэнт Польшчы Анджэй Дуда падпісаў папраўкі ў законы пра дапамогу грамадзянам Украіны, што спрасціла прызнанне і беларускіх дакументаў адукацыі. Згодна з папраўкамі, атэстат аб адукацыі, атрыманы ў краіне, якая дэнансавала міжнароднае пагадненне наконт узаемнага прызнання атэстатаў, можа быць выдадзены ў Польшчы.

Пасля паправак Дуды пацверджанне заканчэння школы ў Беларусі можна атрымаць у Польшчы праз працэдуру настрыфікацыі — дзяржаўнага прызнання ў іншай краіне дыпломаў, навуковых ступеняў і званняў, атрыманых за мяжой. Дакументы выдаюцца ўстановай Kuratorium Oświaty.

Што праўда, для атрымання дакументаў трэба падаць сертыфікат здачы цэнтралізаванага тэставання. За ім трэба вяртацца, што даволі рызыкоўна для шмат каго з беларусаў.

Кантроль за візамі

Для замежных абітурыентаў сёлета з’явіліся дадатковыя ўмовы, якія неабходна выканаць, каб стаць паўнавартасным студэнтам. Умовы сыходзяць ад Міністэрства замежных спраў, якое занепакоенае неправамерным выкарыстаннем віз на вучобу. Узгадаем хаця б візавы скандал, які разгарэўся напрыканцы 2022-га і ў 2023 годзе.

Раней для атрымання студэнцкай візы было дастатковым прад’явіць допуск да навучання з універсітэта, пацверджанне аплаты і пацверджанне таго, што студэнт зможа забяспечваць сябе ў Польшчы.

З гэтага ж лета, пасля паправак МЗС, замежным абітурыентам неабходна атрымаць прызнанне свайго атэстата сярэдняй адукацыі таксама праз польскую ўстанову Kuratorium Oświaty.

Замкнёнае кола

«Нам далі дэдлайн да 26 верасня, але з улікам таго, як усё робіць Kuratorium Oświaty, з улікам разгляду рознымі службовымі асобамі ці хаця б з улікам дарогі, калі дасылаць поштай нашы беларускія атэстаты, то мы не паспеем у тэрмін. Адпаведна і візы не будзе, і заняткаў не будзе — яны ўжо з пачатку кастрычніка», — кажа Budzma.org адна са стваральніц петыцыі, амаль першакурсніца Ягелонскага ўніверсітэта Надзея.

«Глядзіце, настрыфікацыя робіцца ад 1,5 да 3 месяцаў па законе. Калі ў нас вось візы на вучобу з 14-16 верасня толькі, то як зрабіць настрыфікацыю за 10 дзён?», — падкрэслівае Надзея.

Па яе звестках, іншыя ВНУ пайшлі насустрач беларусам і пагадзіліся пачакаць да вырашэння ўсіх праблем з дакументамі. «Можа быць, гэта такі новы падыход новага рэктара — ён толькі сёння першы дзень на пасадзе на працы, і з ягонага сакратарыяту пісалі, што ранейшых паблажак ці адтэрміновак чакаць ужо не варта». «Мы не можам ужо нікуды падавацца. Ды й не хацелася б, шмат для каго з нас Ягелонскі — гэта мара, шмат хто толькі дзеля яго вучыў польскую. Нам па 16-18 гадоў — і мы сутыкаемся з такім вось і не ведаем, як давесці свету пра свае правы», — кажа Надзея.

«Спачатку ўвогуле вялося пра сканы дакументаў цягам 10 траўня-11 ліпеня, а вось потым з’явілася патрабаванне наконт таго, каб прывезці да 26 верасня арыгіналы дакументаў, бо інакш пазбаўляюць статусу студэнта. Я дакладна ведаю пра амаль 20 чалавек, якія сутыкнуліся з гэтай праблемай, але ж я і не ва ўсіх чатах усіх факультэтаў», — кажа абітурыентка Ягелонскага.

Абітурыенты спадзяюцца, што польскія ВНУ, чыноўнікі альбо ўплывовыя беларускія сілы заўважаць гэтую праблему і змогуць паспрыяць яе вырашэнню.

Рыгор Сапежынскі, Budzma.org