Пра працу ў цырку, японскую філасофію і выратаванне смехатэрапіяй з народнымі спевамі ў любыя часы, «Салідарнасці» распавяла салістка гурта Kriwi і дыпламаваны спецыяліст па здароўі Вераніка Круглова.

Філасофія ўсяго жыцця Веранікі — выцягванне сябе за хвост. Фота перададзены суразмоўніцай «Салідарнасці»

— Вераніка, вы ўжо шмат гадоў у Берліне і напэўна пражывалі розныя стадыі эміграцыі, няхай спачатку і не вымушанай. Што для вас аказалася самым складаным?

— У мяне была іншая гісторыя, што не адмяняла адчування, быццам зямля сыходзіць з-пад ног. Я аказалася вельмі ўразлівая, паколькі была цяжарная, пераязджала з вялікім пузам (усміхаецца). Не ведала нямецкай. Плюс незразумелая сітуацыя з маім статусам у Нямеччыне, была толькі гасцявая віза. Але бацька дзіцяці захацеў, каб я нараджала ў Берліне.

Я і да таго ўвесь час ездзіла ў Берлін, таму ён быў як родны дом. Хутка стала зразумела, што трэба вучыць мову і шукаць працу.

Выразна разумела, што музыкай тут зарабіць немагчыма. Цяпер гэта тлумачу артыстам і калегам-музыкантам у вымушанай эміграцыі. Не майце ілюзій.

Так, у Беларусі мы ўсе былі прызнанымі і знакамітымі. Нас насілі на руках. Але тут мы звычайныя чальцы грамадзтва, як і ўсе астатнія. Таму трэба шукаць новую прафесію і крыніцу даходу.

І я адразу пайшла вучыцца новай прафесіі. Хаця ўсё жыццё была выключна музыкам. У нямецкай службе занятасці, убачыўшы мой дыплом харавога дырыжора, адразу сказалі: «Мы не знойдзем вам хор, якім вы зможаце дырыжыраваць».

«У 2020-м проста спявала на Патсдамскай плошчы Берліна без мікрафона»

— Пасля пераезду я шмат гадоў ішла да стабільнасці, у тым ліку ў прафесіі. І ў выніку дайшла. Веру, што мяне вяла інтуіцыя.

Дачка падрастала, трэба было і для яе ладзіць музычна-развіваючыя заняткі. Сабрала дома невялікі дзіцячы гурт, вывучылі шмат песень, рабілі хатнія спектаклі.

Пазней мяне запрасілі ў рускамоўны цэнтр весці музычныя заняткі для дзяцей. Плюс агучвала мультфільмы, музычныя казкі.

Паралельна мяне заўсёды цікавіла нетрадыцыйная медыцына. Я сама за здаровы лад жыцця, люблю займацца здароўем, таму пайшла вучыцца ў школу гарманічнага руху на аснове нетрадыцыйнай медыцыны і японскай філасофіі. І пасля трох гадоў навучання атрымала дыплом спецыяліста па здароўі.

Прыдумала музычна-песенную тэрапію з рухамі і аздараўленчымі практыкамі на аснове народных спеваў. Пасыл быў такі: «Я чакаю тых, хто вельмі хоча, але ўпэўнены, што зусім не ўмее спяваць».

Сабрала групавую тэрапію з умовай, што заняткі будуць на аснове беларускіх народных песень. І да мяне прыйшоў натоўп, дзе не было ніводнага беларуса. Немцы, палякі, рускія, украінцы, казахі — ніхто з іх не ведаў беларускай мовы. Такія тэрапіі пачалі рабіць і мае дзяўчынкі з Kriwi, якія жывуць у Польшчы.

А я зрабіла іх яшчэ да 2020-га. Пасля фальсіфікацыі выбараў я выйшла ў Берліне на плошчу, а мае вучні прыйшлі мяне падтрымаць. Спявалі «Купалінку», таму што вывучылі яе на нашых занятках.

Складана перадаць тыя эмоцыі, тады каўбасіла так... Таму я проста спявала на Патсдамскай плошчы без мікрафона.

«Калі мы збіраемся разам — гэта ўжо тэрапія адзін аднаго»

— Калі мне ў службе занятасці не знайшлі хор, я спытала, што ёсць для артыстаў! І быў прапанаваны цырк! Тамака быў праект для творчых эмігрантаў са ўсяго свету. Я прапрацавала год.

Яшчэ я здымалася ў кіно ў якасці статысткі, затое ў якім! «Babylon Berlin», дзе прыйшлося танчыць чарльстон і састрыгчы валасы!

Паралельна займаюся тэрапіяй з дапамогай масажу. Сёння людзей калашмаціць вельмі моцна. Адкрываеш інтэрнэт — і кроў з вачэй. Людзям дрэнна, людзям складана. Але калі мы збіраемся разам — гэта ўжо добра, таму што гэта тэрапія адзін аднаго.

Першы сродак ад дэпрэсіі — нешта рабіць, не важна што.

Мастацтва маленькіх крокаў — гэта геніяльна. Купіць зямлі і саджаць кветкі ў вазончык.

Ведаю чалавека з пяццю вышэйшымі адукацыямі, які ў эміграцыі, не жадаючы мець зносіны з людзьмі, знайшоў падпрацоўку і гладзіў бялізну. І ведаю знакамітых калег, якія ў засмучэнні леглі на канапу.

Калабарацыя з DJ Delta з Лондана

А я проста ў нейкі момант крычала: «Паслухайце, хлопцы! Замест таго каб плакаць і пакутаваць, асабліва хлопчыкаў гэта датычыцца — працуй! Працы лапатай грабі! Вы проста не хочаце яе бачыць.

І калі ты ўначы ўсё роўна не спіш — ідзі ў пякарню, паляпі ты гэтыя булачкі. Потым пасьпіш днём, як звычайна. А ўвечары, глядзіш, возьмеш гітару і пачнеш спяваць-складаць песні».

— А ў вас быў момант псіхалагічнай перабудовы: калі вы, «Рок-князёўна», і — працуеце бэбісітэрам ці думаеце булачкі ляпіць?

— Не, я адразу спазнала сэнс эміграцыі: ты можаш улавіць кайф, толькі калі ў цябе мазгі на месцы. Тады атрымліваеш асалоду ад усяго, што робіш.

І так, была я «Рок-князёўна» — і што? У Берліне я магу рабіць усё, што хачу. Якая розніца што?

Я бачыла жабракоў на вуліцы, жабрак — «ай-яй-яй!» Спачатку было іх шкада, а потым я ўсвядоміла, што гэта выбар чалавека: быць жабраком, багатым ці жыць у сваё задавальненне. Дакладна ведаю, што ўсё, што ты хочаш — ты маеш.

Вельмі важна, што Берлін не пра ўзрост: тут зусім усё роўна колькі каму гадоў, і хто чым займаецца. Воля дазваляе табе быць кім жадаеш, рабіць што жадаеш і выглядаць як жадаеш. Многія эмігранты дзякуючы гэтаму, адкідаючы комплексы постсавецкага жыцця, вырастаюць і прама квітнеюць на вачах.

Я ніколі нічога не атрымлівала «на халяву», тым больш, жывучы ў Беларусі. Заўсёды даводзілася шмат працаваць, плюс займацца рознымі рэчамі. Працавала з 14-ці гадоў, паралельна з вучобай. І ніколі ні на чыёй шыі не сядзела, нецікава.

Сёння мне значна прасцей камунікаваць са ўсімі, але жыць адной. Ніколі не думала, што мне такое падыйдзе, але ў выніку спадабалася.

«Мастацтва быць сям’ёй, жыць разам, не душачы адзін аднаго, — вялікае мастацтва»

— А як жа каханне?

— А «каханне» і «жыць разам» — гэта розныя рэчы. Я вельмі ўлюблівы чалавек, ува мне шмат кахання. Але мастацтва быць сям’ёй, жыць разам, не душачы адзін аднаго, — вялікае мастацтва. І гэта таксама важны момант: чаму ў нейкі перыяд жыцця я была моцна паранена...

— Многія зараз узгадаюць, што вы з Вайцюшкевічам здаваліся ідэальнай сям’ёй. І на сцэне, і ў жыцці разам — верылі, што назаўжды.

— Я таксама так думала. Але атрымалася інакш.

Мяне моцна траўмаваў разрыў з мужам і творчым партнёрам па гурту Kriwi... Абрынулася асабістае і творчае жыццё, а з імі вера, надзея, каханне.

І я ўцякала ад болю да новых берагоў. Нягледзячы ні на што захавала групу, не рэанімавала, а поўнасцю абнавіла і пачала з нуля. Як і ўласнае жыццё.

— У адным з інтэрв’ю Зміцер казаў, што каханне — гэта калі даруюць. Было шмат чутак пра вашае растанне. Якую памылку вы здзейснілі ў тых адносінах?

— Я не рабіла памылак. Вайцюшкевіч проста пакахаў іншую. І ўсё. Гэта была класіка жанра.

— Як выжыць у такі момант?

— Не ведаю. Мы жылі разам, былі мужам і жонкай, разам спявалі, за ручку разам выходзілі і заходзілі ў пад’езд. Не раставаліся ні на секунду. Як гэта ўсё адбылося — не разумею.

У шоку знаходзілася ўсё наша асяроддзе. Валера, бацька майго будучага дзіцяці, прадзюсар Кriwi, у якога тады была свая сямейная драма ў Берліне, гасцяваў у маці ў Мінску. Я яму патэлефанавала, сказала, што сыходжу з групы, з’яжджаю. Планавала ехаць у Піцер да сяброў, але ён сказаў: «Так прыязджай у Берлін!»

Так мы тады ратавалі адзін аднаго, але сяброўства перайшло ў іншыя адносіны. Нарадзілася наша цудоўная дачка. Мы і зараз з ім сябруем. Як і з Вайцюшкевічам, да якога сёння добра стаўлюся і якому даравала, паглядзеўшы на яго з іншага ракурсу. Проста перастала штосьці ад кагосьці чакаць.

Але для мяне і сёння галоўнае — сумленнасць. Бо, як мне падаецца, падманваць — нецікава. Падманваць сумна. І нікога ніколі насамрэч падмануць нельга.

Затое ў мяне з’явіўся імунітэт на ўсякага роду стрэс і форс-мажор. Навучылася выкарыстоўваць любы негатыў, як рэсурс. Калі здараецца нейкая дупа, я стартую па-новаму. Проста іду на старт, і зараз я не толькі пра асабістае.

Купалле ў Гаазе ​​

«Я стараюся не дапускаць у сябе злосць, яна разбурае. Але тады здарылася менавіта яна»

— Шмат гадоў, жывучы ў Берліне, вы вярталіся ў Беларусь: сустракацца з сябрамі, даваць канцэрты. Што думаеце ў цяперашняй сітуацыі, калі прыехаць пасля 2020 ужо немагчыма?

— Так як я чалавек свабодны, для мяне стала дзікасцю, што я не магу паехаць да любімага таты. Які памёр без мяне, і я яго нават не пахавала.

Апошняе фота з татам

Я стараюся не дапускаць у сябе злосць, паколькі яна разбурае. Але тады здарылася менавіта злосць і дзікая горыч.

— Калі вы ў апошні раз былі ў Беларусі?

— Я заўсёды прыязджала ў Мінск, дзе апошні раз была ў 2019-м, са сваімі выдатнымі клопатамі: здымкі кліпа, рэпетыцыі, любімы касметолаг, цырульнік, зрабіць манікюр, з усімі сустрэцца. І гэта былі толькі прыемныя рэчы. Канцэрты, здымкі, імяніны, вячоркі. І бурныя праводзіны мяне назад (усміхаецца).

Па сутнасці, я і не з’яжджала, шмат гадоў жыла на дзве краіны. Што такое ноч паспаць у цягніку? Бясконца ездзіла туды-назад. Нібы я з адной вёскі перасялілася ў іншую.

Не было адчування, што я ў закрытым слоіку і больш няма куды рухацца. Жанчыны ў прынцыпе створаны прыродай выжываць у любых умовах.

— А як жа надзейнае плячо?

— Мужчыны па прыродзе воіны, але сёння многім патрэбна «мамка», таму што страшна. І мамкі ім патураюць. На жаль, зараз пайшла такая парода мужчын.

Думаеш, блін, ды дзе ж вы, рыцары на белых конях? Мне вось такія падабаюцца. Мне ці такі, ці ніякі. Лепш з усімі буду сябраваць. Таму што большасць мужчын зараз таксама хочуць «на ручкі». Але я ўсё яшчэ, нягледзячы ні на што, чакаю свайго рыцара.

Я ў душы ўвогуле казачніца і вялікае дзіцё. Мары здзяйсняюцца, калі ў іх верыць. І толькі так цікава жыць. Гэта і ёсць сакрэт маладосці, які ўсё шукаюць.

«Гэта не рукапашны бой, а нібы танец»

— Па чым у тагачаснай Беларусі зараз сумуеце?

— Мой юны Мінск заўсёды быў хіпавы. У тыя часы багемнай тусоўкай запраўляў Вовачка Цэслер.

Колькі было класных персанажаў! А які Мінск быў модны! Да нас на ўсялякія тусоўкі ездзілі з усяго Саюза. Калі на пляжы ў Сочы казала, што я з Мінска — мне адказвалі: «О! Да нас Захад прыехаў!»

Было ярка і маляўніча. І я ніколькі не шкадую аб тым часе, хай і з рознымі, не заўсёды прыемнымі, паваротамі лёсу.

У Берліне я таксама знайшла багемную тусоўку мастакоў і артыстаў. З задавальненнем ўдзельнічаю ў шыкоўных перформансах Elya Yalonetski.

І добра, што я своечасова з’ехала. Застаўшыся тады ў Беларусі, у 2020-м я сапраўды патрапіла б пад раздачу ў самых першых шэрагах.

— Што ратуе, калі здаецца, што горш няма куды?

— Толькі не смейцеся — я іду ў лазню. Я ўвогуле лазеншчыца, гэта маё любімае месца адпачынку. Іду ў свой фітнэс-клуб, дзе ў мяне абанемент, хаджу туды ў басейн кожны дзень. Плюс езджу па Берліне на ровары.

У мяне вельмі насычанае жыцьцё. І чым яно больш насычанае, тым менш у мяне дэпрэсіі і нейкіх правалаў. Я сабе проста не даю правальвацца. Магчыма, прыспешваю час, таму што хочацца столькі ўсяго паспець.

Калі зусім цяжка, уяўляю сябе ў кампутарнай гульні, дзе трэба мінуць выпрабаванні, каб перайсці на іншы лэвал. У гэтым жыцці кожны на сваёй пасадзе, у кожнага сваё заданне. Я бяру ад света ўсё, што ён мне прапануе і іду.

— А якая здаралася самая незвычайная музычная калабарацыя?

— На адным мерапрыемстве ў Берліне ў нашай групе граў на таблах Бабу, які нарадзіўся ў Бангладэшы. І я яго папрасіла: «Бабу, прывядзі, калі ласка музыканта, які грае на гарманічным інструменце і зможа сыграць мне пару песень». Той прывёў хлопца арабскага віду з саксафонам. І тады мы ўтрох замуцілі імправізацыю: таблы, саксафон і Вераніка Круглова (усміхаецца).

— Вы навучаліся японскай філасофіі. Як яна дапамагае перажыць цёмныя часы?

— Я вывучала яе на ўзроўні цела, гэта навука айкідо, дзе ты не супраціўляешся, а адпускаеш. Від баявога мастацтва, але насамрэч цэлая філасофія.

Гэта не рукапашны бой, а нібы танец. Калі на цябе наступаюць, ты раз — і быццам сваім целам чалавека прапускаеш. І ён падае. А ты ідзеш далей. Па сутнасці, ты проста яму саступіў дарогу. А ён паляцеў... І японцы ўсё ў гэтым.

Плюс мастацтва шыацу навучыла мяне чуць людзей. Нібы дыягнаставаць, на ўзроўні дакрананняў. Філасофія цела, пластыкі, рухаў. Цяпер магу па зацісках цела і голаса распазнаваць, аб чым чалавек думае. Так навучылася «чуць» людзей.

А для разняволення сваіх рабят, якія прыходзілі да мяне на заняткі, я праводзіла тэрапію смехам. Яны ржалі, не маглі спыніцца. І я ў дадатак таксама рагатала як «баба Яга». Нібы рэкардсмен па смеху ў Берліне.

Або прапаноўвала: «Давайце папаем, пакрычым». Гэта таксама выдатна разнявольвае.

У цёмныя часы дапамагае як «пракрычацца», так і групавыя народныя спевы. Калі стаіш у гурце, і побач усе спяваюць. Даказала сваім вучням, з якімі заўсёды спявала разам, што без мяне яны спяваюць не горш. Запісала іх на дыктафон і дала паслухаць. Яны не паверылі: «Гэтага не можа быць!» А там гучаў прыгожы беларускі хор.

Так адбываецца таму, што людзі мімікрыруюць сябар пад сябра: у нас не толькі галасы, але і паводзіны, міміка, погляд, робяцца падобнымі. Як адлюстраванне адзін аднаго.

Гэта як у слоік да маласольных агуркоў пакласці свежы — той неўзабаве таксама засоліцца. Гэтак жа сама і людзі.

Самае цікавае, я не магла разагнаць групу па хатах пасля нашых заняткаў. Яны стаялі пад маімі вокнамі, абмяркоўваючы ўражанні і адмаўляючыся разыходзіцца. Прыйшлося выйсці і працягнуць вечар у найбліжэйшай кавярне, пад гарбату і віно абменьваючыся эмоцыямі.

Сацсеткі Krivi — інстаграм і фэйсбук

А яшчэ мы з дзяўчатамі з Kriwi актыўна ездзім па дыяспарах з песеннай тэрапіяй на аснове беларускіх каляндарных святаў. Калядкі, Гуканне вясны, Купалле. І атрымліваем велізарнае задавальненне ад зносін. Таму што самая галоўная каштоўнасць для мяне — гэта людзі.