Валанцёры і проста неабыякавыя лідчане сустрэліся з прадстаўнікамі кампаніі “Будзьма беларусамі!”, каб абмеркаваць, як зрабіць Ліду больш камфортнай і турыстычна прывабнай.
Гэтым разам на “Кірмаш праектаў” былі заяўленыя чатыры розныя ідэі, што не так шмат, але кожная з іх выклікала гарачае абмеркаванне ўдзельнікаў і экспертаў – менеджараў кампаніі “Будзьма беларусамі!”, а таксама адмысловага госця – Валерыі Ваўкагонавай, каардынатаркі конкурса сацыяльных праектаў Social Weekend.
“Даступны горад”, альбо Ліда для ўсіх
Праект “Даступны горад”, створаны Наталляй Астанінай, накіраваны на паляпшэнне ўмоваў жыцця ў горадзе для людзей з абмежаванымі магчымасцямі. Праблема ў тым, што жыхары Ліды, якія маюць абмежаваныя магчымасці, цяпер не валодаюць нават інфармацыяй пра тое, куды можна без праблем трапіць у горадзе. Такім чынам, спадарыня Астаніна прапануе стварыць “Мапу даступнасці” — даступныя для інвалідаў маршруты, асноўныя аб’екты (ад паліклінікі да ДК), куды можна трапіць без старонняй дапамогі, а таксама расклад аўтобусаў з нізкай падлогай. Мапа будзе мець тры катэгорыі з пазнакамі: поўная, частковая ці нулявая даступнасць.
Стварыць мапу прапануецца ў сакавіку — чэрвені 2017 года. Што для гэтага патрэбна: валанцёры, партнёры, якія маглі б выдаткаваць сродкі на стварэнне адмысловага сайта, мабільнага дадатку ці друкаванай мапы.
Галоўным момантам у абмеркаванні праекта стала форма будучай мапы — як зручней, друкаваная брашура (якая магла б распаўсюджвацца ў час буйных фестываляў ці гарадскіх святаў) ці электронны фармат. Друкаваныя мапы мусяць быць і мусяць распаўсюджвацца праз сацыяльныя цэнтры. З іншага боку, у папяровага даведніка можа губляцца актуальнасць, а значыць, электронны фармат таксама патрэбны, напрыклад, на пляцоўцы maps.me
Загадкавае слова “крос-кантры”
“Крос-кантры — слова ў нашых краях новае, — кажа аўтар праекта “Прынёманскі марафон” Алег Валадкевіч. — Гэта веласіпедныя гонкі па перасечанай мясцовасці. Летась мы зладзілі дзве буйныя гонкі, і сёлета хочам прапанаваць марафон”.
Сутнасць праекта — веламарафон для ўсіх аматараў ровара, ад 5 да 90 гадоў. Шмат хто памылкова лічыць, што марафон выключна для крутых спартоўцаў з вялікім досведам, аднак спадар Валадкевіч прапануе іншы фармат — здаровага адпачынку.
Спадар Валадкевіч праклаў маршрут уздоўж Нёмана на 80 кіламетраў. Зразумела, дыстанцыя будзе рознай для розных катэгорый велааматараў — ад 300 метраў для дзяцей да 40 кіламетраў для тых, хто яшчэ не прызвычаіўся да веласпорту. Да таго ж каманда валанцёраў хоча стварыць 4 кантрольныя пункты, дзе ў выпадку чаго можна атрымаць дапамогу.
Што патрэбна: якасная разметка трасы, якасны хронаметраж і сэрвіс для ўдзельнікаў. Да таго ж марафон, які будзе, па сутнасці, нескладаным, можа прыцягнуць у Ліду людзей з усёй краіны.
Што патрэбна ад спонсараў: нейкія прызы для пераможцаў, згаданая вышэй разметка і яшчэ некалькі важных момантаў. Да таго ж марафон вельмі проста сумяшчальны з планавымі спортмерапрыемствамі раёна, альбо з іншымі марафонамі — напрыклад, бегавым. Спонсарамі могуць стаць як буйныя лідскія прадпрыемствы, так і кампаніі, якія займаюцца спартыўным харчаваннем і рыштункам.
Патэнцыйна веламарафон можа стаць знакавай для Ліды з’явай. Аднак перад тым як пачынаць актыўную падрыхтоўку, эксперты параілі спадару Алегу стварыць падрабязны бізнес-план, з якім можна прыйсці да спонсараў, а таксама падрабязна распісаць усё, што тычыцца нормаў бяспекі для ўдзельнікаў.
Аўтарскія муралы ў Лідзе, ці Як упрыгожыць горад
Мастак Сяргей Русак добра вядомы аматарам графіці: менавіта ён — аўтар вядомага партрэта графа Чапскага на вуліцы Кастрычніцкай у Мінску. Праца была створаная падчас штогадовага фестывалю вуліца Brasil і змяніла выгляд звычайнага савецкага заводскага будынку.
Праект “Аўтарскія муралы ў Лідзе” мае мэтай акультурыць выгляд цэнтра Ліды, бо пры дапамозе якаснага аўтарскага мурала можна змяніць да непазнавальнасці выгляд самага звычайнага дзевяціпавярховіка.
Што патрэбна для выканання праекта: валанцёры, грошы на фарбу і пад’ёмнікі, якія каштуюць таксама нятанна.
“Насамрэч, першае, што спатрэбіцца для гэтага праекта, — кажа эксперт Валерыя Ваўкагонава, — адміністратар. Гэта нармальна, калі мастак займаецца выключна творчай часткай праектаў. Да таго ж можна звярнуцца да лідскай “Лакафарбы” і ў ЖКГ горада”.
Да таго ж добра было б мець пару гатовых эскізаў-прапановаў, з якімі можна звярнуцца да гарадской адміністрацыі. Тым больш, па словах прысутных, адміністрацыя вельмі адкрытая да любых прапановаў па аздабленні горада. А што тычыцца грошай, то, магчыма гэта той самы момант, калі ўдала падыходзіць такі інструмент, як краўдфандынг.
Двайнік Лідскага замка
Самы рамантычны праект “Кірмаша”, які выклікаў найбольшую дыскусію, належыць Змітру Карнілаву і Паўлу Казаку. Яны прапануюць стварыць копію… Лідскага замка. Прычым паставіць яе побач з каменным замкам з той розніцай, што новы замак будзе стаяць на сваях у возеры.
Ідэя праекта “Першы замак” у тым, што любы экскурсавод можа расказваць пра асноўны замак, знаходзячыся ў драўляным. Пры гэтым новы замак прапануецца зрабіць прывабным для дзяцей. Паколькі драўляны замак будзе стаяць у возеры, то дабрацца да яго можна будзе толькі на плоце. Што тычыцца бяспекі, то ёсць прыклады замкаў, створаных з дрэва, якія стаяць не адно стагоддзе, для Беларусі ж такі замак можа стаць унікальным.
Што патрэбна праекту? Партнёры і бюджэт на дрэва і працу валанцёраў. Па падліках спадара Карнілава, сабекошт замка адаб’ецца за два-тры гады.
На “Кірмашы праектаў” такія ідэі сустракаюцца далёка не кожны раз, таму ўзнікае шмат пытанняў. Ці гэта будзе сацыяльны бізнес, ці сродак зарабіць. Аўтары праектаў кажуць, што абедзве мэты цалкам спалучальныя.
Па падліках аўтараў, ім спатрэбіцца 10-12 фураў дрэва, а таксама машына для забівання сваяў. Праект надзвычай цікавы, але пакуль сыры. Эксперты параілі аўтарам скласці дакладны бізнес-план і план будаўніцтва, з якім можна было б звяртацца ў адміністрацыю горада.
Пазапланавы праект. Батлейка, якой няма нідзе
Ужо падчас “Кірмашу праектаў” да ўдзелу ў конкурсе далучыўся Яўген Лукашэвіч, мастак з Бярозаўкі, які разам з сябрамі стварае незвычайную батлейку.
“Мы хочам зламаць стэрэатыпы, — кажа спадар Яўген. — Наша батлейка будзе аформленая ў барочным стылі, аформленая раскошна, як цяпер не робяць. Да таго ж зменныя дэкарацыі таксама будуць аформленыя ў выкшталцоным стылі. І нашыя лялькі будуць па якасці вельмі адрознівацца ад тыповых для сучасных батлеек”.
Каб даказаць гэта, спадар Яўген дэманструе першую зробленую ляльку, якая насамрэч адрозніваецца па якасці ад звычайных.
“Мы хочам давесці батлейку да ўзроўню батлейкі, якая была ў князёў Радзівілаў, і пасля даваць бясплатныя выступы па навучальных установах, а пасля можна выехаць і за мяжу, каб пры дапамозе батлейкі і яе якасці паказаць Беларусь з новага боку”.
У спадара Яўгена ёсць каманда, у якую ўваходзяць мастакі, этнографы, музыкі. Адзінае, чаго не хапае, — спонсараў, бо з іх дапамогай стварэнне батлейкі можна паскорыць.
“Мы яе створым у любым разе, з дапамогай альбо без, з дапамогай, што праўда, будзе хутчэй, — тлумачыць спадар Яўген. — Аднак адмаўляцца ад ідэі мы не будзем, нават калі дапамогі не знойдзем”.
“Лідскі “Кірмаш праектаў” зрабіў на мяне вялікае ўражанне, — кажа Валерыя Ваўкагонава. — Нягледзячы на тое, што я кірую рэспубліканскім конкурсам сацыяльных праектаў, такіх натхнёных людзей, як у Лідзе, сустрэнеш не кожны дзень. Асабліва такіх, якія кажуць, што калі нават не знойдуць дапамогі, будуць даводзіць свой праект да канца”.
Мікалай Левертаў
Фота: Аляксандр Кісялёў
