Журы прэміі Анемпадыстава за 2024 год абвясціла доўгі спіс прэтэндэнтаў на ўзнагароду, мэта якой — уганараваць найлепшыя дызайнерскія рашэнні кніжных вокладак года, піша Беларускі ПЭН. У поўны спіс прэміі трапіла 41 кніга (тры з іх складаюць адну серыю, таму былі заяўлены на разгляд разам), з якіх у доўгі спіс журы выбрала 20 намінантаў:

• Артур Вакараў — вокладка кнігі «Бліндаж. Афганец» Васіля Быкава (Kamunikat.org, 2024)
• Настасся Пазняк — вокладка кнігі «Валадар Пярсцёнкаў. Вяртанне Караля» Дж. Р. Р. Толкіна (Andrei Yanushkevich Publishing, 2024)
• Ігар Юхневіч, Аляксандр Пажытак, Коля Суліма, Зміцер Брушко — вокладка кнігі «Велосипедная улица, 51» Колі Сулімы (Мяне няма, 2024)
• Андрэй Пакроўскі, Ігар Юхневіч — вокладка кнігі «Гіброіды» Сяргея Прылуцкага (Мяне Няма, 2024)
• Ганна Каспяровіч, пры ўдзеле выдавецтва «Gutenberg Publisher» — вокладка кнігі «Дзікае паляваньне караля Стаха: вершы да опэры» Андрэя Хадановіча (Gutenberg Publisher, 2024)
• Маша Мароз, Ігар Юхневіч — вокладка кнігі «Доўгая дарога дамоў» Машы Мароз, Валерыя Мароза, Ігара Бабкова, Ганны Карпенкі (самвыд, 2024)
• Артур Вакараў — вокладка кнігі «Жаўнеры БНР» Алега Латышонка (Kamunikat.org, 2024)
• Артур Вакараў — вокладка кнігі «Забіць упалмінзага» Змітра Бартосіка (Kamunikat.org, 2024)
• Анастасія Вішнякова — вокладка кнігі «Залатое» Наталкі Кучмель (Пфляўмбаўм, 2024)
• Аляксандр Лубінаў, Ліяна Шыпшыноўска — вокладка кнігі «Казка пра прынцэсу, цмока і паветраны шар» Аляксандра Лубінава (зашыфраваны ўдзел, сапраўдныя звесткі пра кнігу і аўтарства не абвяшчаюцца публічна)
• Андрэй Бандарэнка — вокладка кнігі «Марсіянін» Эндзі Ўіра (Gutenberg Publisher, 2024)
• Ігар Юхневіч, Маша Мароз — вокладка кнігі «Мое баба — діректор морга» Голі з Ополя (самвыд, 2024)
• Ала Пігальская — вокладка кнігі «Раз на дваццаць пяць тысяч гадоў» Анкі Упалы (Alena Kazlova, 2024)
• Юры Таўбкін, Андрэй Бандарэнка — вокладка кнігі «Самы цымус: смакі і водары беларуска-габрэйскай кухні» Алеся Белага (Gutenberg Publisher, 2024)
• Любоў Субат, Андрэй Бандарэнка — вокладка кнігі «Соня, стой» Сашы Гук (Gutenberg Publisher, 2024)
• Воля Кузьміч — вокладка кнігі «Стукі-грукі — што за гукі: Вершы пра інструменты» Андрэя Скурко (Gutenberg Publisher, 2024)
• Марыя Платонава — вокладка кнігі «Хрушч» Яна Бжэхвы (Gutenberg Publisher, 2024)
• Ігар Юхневіч, Аляксандр Пажытак — вокладка кнігі «чорны лес» тоні лашдэн (Мяне Няма, 2024)
• Ігар Юхневіч, Аляксандр Пажытак, Верна Харт — вокладка кнігі «Эвридика, проверь, выключила ли ты газ» Таццяны Заміроўскай (Мяне Няма, 2024)
• Karolina Pietrzyk, Tobias Wenig — вокладка кнігі «Descent into the Marsh» Лесі Пчолкі (самвыд, 2024)

Сябра журы, пераможца леташняй прэміі Святлана Дземідовіч адзначае ў сваёй рэцэнзіі на сёлетні спіс кніг:

«Мяне асабіста ў гэтым конкурсе радуе шмат момантаў. Першы і найважнейшы — што ўзнагарода імя Міхала Анемпадыстава існуе, бо конкурсаў на аздабленне беларускай кнігі так не стае... Менавіта гэты конкурс звяртае ўвагу, які важны дызайн для кнігі.

Што парадавала яшчэ — гэта тое, што амаль усе вокладкі для кніг, пададзеныя на конкурс (за рэдкім выключэннем), зробленыя прафесійна дызайнерамі і мастакамі, часта — вялікай камандай».

Мастачка тлумачыць, якія прафесійныя рашэнні ў выкананні вокладак яна заўважыла і палічыла вартымі адзнакі:

«Некаторыя з вокладак асабліва вылучаюцца смелым дызайнерскім падыходам, гуляюць з правіламі і абыходзяць прывычныя схемы. Некаторыя — захапляюць грунтоўнасцю і прадуманасцю макета, модульнай сеткі, шрыфтавой кампазіцыі, каб з самой назвы кнігі зрабіць інтрыгоўны візуальны твор.

Для некаторых дызайнеры адмыслова стварылі кірылічныя версіі лацінскіх шрыфтоў, атрымаўшы камплемент ад самога стваральніка шрыфту! І ўсе для таго, каб пагуляць з канцэпцыяй двухмоўнай перавернутай кнігі, дзе дзве розныя мовы робяцца матэрыяльнымі праваднікамі ў розныя светы, перакульваюцца адна ў адну акурат пасярэдзіне, «жыццёвы шлях прайшоўшы напалову...»

Усё гэта складаецца ў вобраз густоўнага і якаснага кніжнага дызайну. Бо кніга — не толькі сродак перадачы тэкставай інфармацыі, гэта яшчэ і прадмет дызайну, вынік працы ілюстратара, дызайнера, мастацкага кіраўніка праекту, друкара. Кніга — калектыўны мастацкі твор, праз які чытач робіцца таксама і гледачом, «расчытвае» візуальныя вобразы, кшталціць свой густ.

Tolle et lege! Бяры і чытай!»

Пра крытэрыі адбору

Для таго, каб трапіць у спіс, вокладкі мусілі адпавядаць патрабаванням статута прэміі. Беларускай кнігай лічыцца тая, што адпавядае як мінімум двум з чатырох крытэрыяў:

• выдадзена ў беларускім выдавецтве;
• напісана беларускім аўтарам;
• напісана па-беларуску;
• змест звязаны з Беларуссю або яе культурай.

У выпадку спрэчак рашэнне аб допуску прымаецца большасцю галасоў журы.

Пра прэмію 

Прэмія носіць імя выдатнага беларускага мастака, дызайнера, паэта і культуролага Міхала Анемпадыстава, які значна паўплываў на візуальную культуру Беларусі. Заснаваная ў 2019 годзе, яна працягвае ўшаноўваць яго творчую спадчыну.

Прэмію арганізуюць Беларускі ПЭН і фонд «Open Culture» пры падтрымцы партнёраў: ТАА «H&L», кампаніі «Laut» і фестывалю «Бардаўская восень».

За апошнія гады прэмія адзначыла шэраг таленавітых дызайнераў:

У 2022 годзе ўзнагароду атрымаў Анатоль Лазар за вокладку кнігі «(Не)расстраляныя».

Пераможцамі ў 2023 годзе сталі Яна Галушкіна і лічбавы архіў VEHA за вокладку кнігі «Людзі Лесу / Ludzi Lesu».

У 2024 годзе «Анёла» атрымалі Святлана Дземідовіч і Лукаш Левандоўскі за вокладку да паэтычнай кнігі Насты Кудасавай «Побач».

Абвяшчэнне пераможцы 2025 года адбудзецца ўжо ў кастрычніку.