• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram Tiktok www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Музыка
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • Гісторыя за 5 хвілін
  • Трызуб і Пагоня
  • Разумняты
  • Вандруем разам
  • Афіша
30.10.2017 | Грамадства

Усё зразумела: у Мінску прайшоў модны паказ з элементамі “яснай мовы”

Памятаеце казку Кіплінга пра маленькую дзяўчынку Тафі, якая “размаўляла” з незнаёмцам з дапамогай простых уласнаручна зробленых малюнкаў? Цяпер такія малюнкі назвалі б піктаграмамі, прыклады якіх мы штодзень бачым у аэрапортах, метро, супермаркетах.

А цяпер і на вопратцы беларускіх дызайнераў: у межах Беларускага тыдня моды сезон вясна-лета – 2018 і пры падтрымцы ГА “Беларуская асацыяцыя дапамогі дзецям-інвалідам і маладым інвалідам” адбыўся паказ новай калекцыі дызайнера Таццяны Яфрэмавай. Гэта сацыяльны фэшн-праект на тэму таго, як наладзіць камунікацыю паміж людзьмі.

 У сваёй калекцыі мадэльер выкарыстоўвае піктаграмы – адзін з элементаў так званай “яснай мовы”, зразумелай людзям, якія маюць цяжкасці з прачытаннем тэксту. Перш за ўсё гаворка пра людзей з разумовымі абмежаваннямі, для якіх складаны тэкст – вялікі бар’ер. “Ясная мова” – гэта спрошчаная мова, даступная кожнаму, дзякуючы скарочанаму слоўніку, простым словам, лаканічным сказам і адмысловым малюнкам-піктаграмам.

У сваёй калекцыі Таццяна Яфрэмава звяртаецца да піктаграм невыпадкова. “Мой малодшы сын Цімафей нарадзіўся з сіндромам Даўна, – распавядае дызайнерка. – Аднойчы я патэлефанавала ў Беларускую асацыяцыю дапамогі дзецям-інвалідам і маладым інвалідам, каб даведацца пра нашы правы і сацыяльныя магчымасці. Слова за слова, мы разгаварыліся з кіраўніком Аленай Цітовай, і ў выніку ўсё скончылася вялікім інклюзіўным паказам на Belarus Fashion Week у 2016 годзе. Маю дзіцячую калекцыю прэзентавалі дзеткі з асаблівасцямі развіцця – атрымалася вельмі кранальнае шоў. Год таму мы таксама выкарыстоўвалі піктаграмы, якімі хацелі паказаць, што кожны з нас мае права атрымліваць інфармацыю ў зразумелай ім форме. І вось цяпер – чарговая серыя, працяг праекта”.

Сёлетняя калекцыя – ужо для дарослых паненак. Для стылёвых гараджанак, свабодных, самаўпэўненых, вытанчаных і рамантычных. Элементы “яснай мовы” арганічна ўпісаліся ў фактуру тканін – малюнкі-піктаграмы зробленыя са стразаў “Свароўскі”, а таксама з дапамогай адмысловага напылення на скуру. У фінале шоў мадэлі выйшлі на подыум з цукеркамі ад буціка Marie T – на белым шакаладзе таксама былі піктаграмы. “Я хацела паказаць, як пры дапамозе адзення мы можам трансляваць свае думкі і рабіць так, каб нас убачылі і пачулі, – тлумачыць Таццяна. – Элементы “яснай мовы” – гэта сімвал разумення паміж людзьмі з рознымі магчымасцямі”.

Пасля паказу калекцыі мы пагаварылі з Беньямінам Браўнам, экспертам з Берліна і адным з каардынатараў праекта “Ясная мова” ў Беларусі. “Больш 30 гадоў “ясную мову” паспяхова выкарыстоўваюць у ЗША, Скандынавіі і некаторых краінах Еўропы, – распавёў Беньямін. – Паводле правілаў і стандартаў, тэкст на “яснай мове” павінен быць напісаны зразумелымі словамі, простымі сказамі і пэўным шрыфтам, без вялікіх лічбаў і складаных метафар. Чалавек, які чытае тэкст, напрыклад, юрыдычнага дакумента, перакладзенага на “ясную мову”, павінен зразумець яго змест і прыняць уласнае рашэнне”.

Тэму працягвае Алена Цітова, старшыня Беларускай асацыяцыі дапамогі дзецям-інвалідам і маладым інвалідам: “Сёння, кажучы пра безбар’ернае асяроддзе, мы ў першую чаргу маем на ўвазе фізічна саслабелых людзей. Пандусы, спецыяльныя ліфты, нізкія бардзюры. На сайце Міністэрства працы і сацыяльнай абароны вы знойдзеце версію для слабых на зрок людзей. Для тых, хто слаба бачыць, існуе шрыфт Брайля. Праект “Ясная мова” мае звярнуць увагу на доступ да інфармацыі людзей з разумовымі асаблівасцямі. Перш-наперш мы хочам проста расказаць, што такое “ясная мова” і якія магчымасці яна дае. І ўжо далей – крок за крокам – укараняць яе на ўсіх узроўнях: ад інфармацыі ў грамадскіх месцах да складаных юрыдычных дакументаў. Супольна з чэшскімі партнёрамі мы падрыхтуем групу ацэншчыкаў – гэта людзі з лёгкімі разумовымі абмежаваннямі, якія будуць карыстацца “яснай мовай” і даваць зваротную сувязь: зразумела пададзеная інфармацыя ці не. Напрыклад, ёсць намер перакласці на “ясную мову” меню ў адным з гарадскіх кафэ. Гэта тычыцца незнаёмых назваў страваў, інгрэдыентаў – з імі і звычайны чалавек не заўсёды разбярэцца, а што казаць пра чалавека з асаблівасцямі. Складаныя стравы ў “ясным” меню павінныя быць напісаныя простымі словамі, на старонках побач з тэкстам павінныя быць ілюстрацыі. Каб чалавек з асаблівасцямі змог самастойна нешта замовіць і не прасіць дапамогі ў суседа. Дарэчы, у некаторых краінах існуюць бюро перакладаў з афіцыйнай “сухой” мовы на зразумелую “ясную”. І перакладаюць не толькі дакументы, але і літаратуру для бібліятэк. Спадзяюся, і ў Беларусі такое некалі будзе”.

 

Кася Кірпацік, фота Зарыны Кандрацьевай


Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства

Праект Women in Tech, які навучае жанчын і дзяўчат ІТ-прафесіям, адзначае паўгода працы. Распавядаем пра першыя вынікі

Крыху больш за паўгода працуе праект Women in Tech, разлічаны на навучанне IT-прафесіям жанчын, асабліва тых, якія праз...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Не менш за 132 дзеячы культуры ў няволі — Беларускі ПЭН

Беларускі ПЭН апублікаваў хроніку парушэнняў правоў чалавека ў сферы культуры за другую палову траўня 2023 года,...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Выдавецтва Gutenberg шукае падтрымку для выпуску настольнай гульні «Шляхта»

Хто не марыў ненадоўга апынуцца ў Вялікім Княстве часоў Рэнесансу? Балі, паэзія, палацавыя інтрыгі... Еўрапейскае...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Як размаўляць з тымі, хто думае інакш

Не толькі ў раманах сем’і распадаюцца «праз палітыку», а сяброў робяць ворагамі адрозныя жыццёвыя прынцыпы. Можа...

Апошнія навіны

    Грамадства
    Праект Women in Tech, які навучае жанчын і дзяўчат ІТ-прафесіям, адзначае паўгода працы. Распавядаем пра першыя вынікі
    Грамадства
    Не менш за 132 дзеячы культуры ў няволі — Беларускі ПЭН
    Грамадства
    Выдавецтва Gutenberg шукае падтрымку для выпуску настольнай гульні «Шляхта»
    Грамадства
    Як размаўляць з тымі, хто думае інакш
    Літаратура
    Якой бачылі Беларусь у замежнай літаратуры
    Грамадства
    Пара перастаць называць польскім, літоўскім, рускім тое, што належыць беларусам
    Гісторыя Асоба
    Няўдалы кароль: кароткае і спрэчнае жыццё Міхала Вішнявецкага
    Літаратура
    Ад Маўра да вяліка: падборка летняй літаратуры для дзяцей і падлеткаў
    Грамадства
    Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў на 3-4 чэрвеня
    Вандруем разам
    Ад старажытнай царквы да «міні-зыбіцкай». Што варта паглядзець у Гродне на выходныя
    Літаратура
    «Не загаснуць зоркі ў небе»: творцы з усяго свету зладзілі флэш-моб у падтрымку беларускіх пісьменнікаў
    Музыка Музыка
    Гурт «Петля Пристрастия» выступіў з канцэртам у Берліне. Паглядзіце, як драйвова там было
    Грамадства Музыка
    Ёсць, што паслухаць. Падборка травеньскіх беларускіх трэкаў на любы густ і гаманец
    Грамадства Кіно
    Кінафестываль «Паўночнае ззянне» адкрывае Open Call для беларускіх фільммэйкераў
    Грамадства Кіно
    У анлайн-кінатэатры VODBLISK папаўненне — фільм «II» Улады Сяньковай ужо даступны для прагляду

Афіша

  • 04.06

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Фестываль «Культура ў выгнанні» ў Кракаве

  • 04.06 — 18.06Выстава «Калі яго парушыць, яно становіцца адчувальным» у Вільні
  • 04.06 — 18.06Выстава выцінанкі Наталлі Каньковай у Віцебску
  • 04.06 — 18.06Выстава «Abstract» у Віцебску
  • 04.06 — 18.06Новыя імёны мастацтва: фестываль «Арт-Мінск»
  • 04.06 — 07.06Pop-up store беларускіх мастакоў у Мінску
  • 04.06 — 08.06 Выстава Анастасіі Рыдлеўскай «Nothing Left» у Познані
  • 04.06 — 10.06«Past Garden». Выстава Рамана Камінскага ў Варшаве

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • «Таму што мы — беларусы». Як выхоўваць дзіця па-беларуску за мяжой і не толькі?
    • Сяляне ў Вялікім Княстве Літоўскім: як жылі, чым займаліся, што мелі
    • Тэст: Пазнай выканаўцу па радках з трэка
    • Мелказёраў: я не баюся быць тупаком
    • Паглядзіце, якія выцінанкавыя стыкеры зрабіла мастачка Вольга Бабурына
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип