Выстава скульптуры таленавітага беларускага мастака Андрэя Вараб’ёва адкрылася ў Магілёве ў канцы сакавіка. А днямі сам майстар правёў па ёй экскурсію для жыхароў горада.
Андрэй Вараб’ёў — беларускі скульптар з ліку тых, хто ператварае ўсходнюю ўскраіну ў тыповы еўрапейскі горад (прынамсі ў той галіне, якая тычыцца малых архітэктурных формаў). Дзяўчына каля Палаца гімнастыкі, трубач у Ратушы, львы на мосце на Пушкінскім праспекце, смешны мульцяшны Лёва, які насупраць стадыёна «Спартак» тэлефануе па мабільным тэлефоне маме ў Афрыку, памятны знак «Магілёў — культурная сталіца» ля гарвыканкама — гэта далёка не поўны пералік яго прац. Вараб’ёў з лёгкасцю спраўляецца з дзяржзаказам, ствараючы пры гэтым нешта арыгінальнае і непаўторнае. Многія ідэі для Магілёва пакуль занадта смелыя, але ў выставачнай прасторы мастацкага музея Масленікава выглядаюць арганічна і цікава. Акрамя скульптур, інсталяцыі і эскізных макетаў тут упершыню выстаўленыя яшчэ і фатаграфіі Вараб’ёва, аднак, як ён прызнаецца, галоўнае месца ўсё ж адведзенае скульптурам.
Выстава вельмі сімвалічная для мастака.
— У кожнага чалавека ёсць любімыя прадметы, якімі ён карыстаецца, якія штосьці для яго значаць, штосьці нагадваюць. Гэтая выстава — аповед пра мяне з дапамогай такіх прадметаў, — прызнаецца Вараб’ёў. У сакавіку яму споўнілася 49 гадоў, своеасаблівай квінтэсенцыяй гэтай падзеі стала інсталяцыя «7х7». Мастак расклаў 49 самых важных для яго прадметаў у квадраце 7 на 7. Ніякага ханжаства, усё па-сумленнаму: бутэлька — дык бутэлька, сэкс — значыць кладзём прэзерватыў (які, дарэчы, прымусіў пачырванець некаторых узроставых наведніц выставы).
Сярод прадметаў «7х7» ёсць люстэрка. Мастак распавядае, чаму яно важнае для яго:
— Першы свой аўтапартрэт я стварыў яшчэ ў школе, гледзячы ў люстэрка. Пасля гэтага і вырашыў стаць скульптарам.
Адна з галоўных тэм у яго творчасці — месца мастака ў прасторы. Рэалізуе яе Вараб’ёў з дапамогай аўтапартрэтаў. У скульптурах і макетах выразна прасочваюцца рысы асобы самога мастака, зласліўцы кажуць, што ў працах Вараб’ёва занадта шмат самога Вараб’ёва, але, дзеля справядлівасці, скульптуры гэта зусім не псуе.
Большасць работ прысвечаная каханню. Вараб’ёў паказаў магілёўцам свой праекта моста закаханых — месца, дзе маглі б прызначаць спатканні і сустракацца закаханыя парачкі. Постаць «Пацалунак» ён прапануе ўсталяваць на мосце праз Дубравенку. Мастак прызнаецца: ён думае, як зрабіць, каб побач заўсёды гарэў ліхтар, што працуе на сонечных батарэях.
— Што з вашых праектаў могуць рэалізаваць у горадзе найбліжэйшым часам? — спыталі мы ў мастака.
— Што-небудзь важнае, знакавае для горада. Магчыма, Машэку. Ці, можа, фігуру мытніка са шлагбаўмам каля гасцініцы «Губернская». А вось ці рэалізуюць, гэтага не ведаю, — шчыра прызнаецца ён.
Многія праекты Вараб’ёва настолькі маштабныя, што рэалізаваць іх хутчэй за ўсё і не атрымаецца. Напрыклад, Андрэй распавёў, што хацеў бы стварыць копію «Боінга» з пасажырамі ў натуральную велічыню. Пасажырамі гэтага манумента сталі б рэальныя ахвяры авіякатастрофы — хоць бы ў выглядзе скульптур яны ўсё ж даляцелі б да зямлі.
Пра кожную сваю працу Вараб’ёў распавядае якую-небудзь байку, дзякуючы яго рабоце гарады і гарадскія лакацыі абрастаюць новымі легендамі. У такога простага і сумнага Магілёва з’яўляецца падтэкст і тая гісторыя, якую цікава вывучаць і расказваць.
Іра Тонева, Іна Мельнікава
