Другі этап акцыі “Кірмаш праектаў”, якую ў розных гарадах Беларусі ладзіць кампанія “Будзьма беларусамі!”, прайшоў у старажытным і слаўным горадзе Орша.
Прэзентацыя праектаў і іх абмеркаванне адбыліся 18 красавіка ў канферэнц-зале гасцініцы “Орша”. Імпрэза сабрала неабыякавых жыхароў горада, якія разам з экспертным журы актыўна ўключыліся ў абмеркаванне праектаў, задавалі пытанні і давалі слушныя парады аўтарам. Пасля прэзентацый усе ўдзельнікі сустрэчы выставілі свае адзнакі для далейшага адбору найлепшых і самых перспектыўных ідэй. Ацэньваліся такія якасці, як унікальнасць і актуальнасць ідэі, важнасць праекта для мэтавай аўдыторыі і магчымасць яго рэалізацыі. Прычым рэалізацыю прапаноўвалася ацэньваць не толькі з пункту гледжання ажыццяўлення пэўнай ідэі і фінансавых магчымасцяў, але і па наяўнасці неабходнай каманды.
Сярод праектаў у Оршы былі прадстаўленыя фестываль рухомых гульняў, стварэнне арт-прасторы і школы бізнесу для пачаткоўцаў і нават міжнародны спартовы турнір па цікавай дваровай гульні “Квадрат”.
“Фестываль рухомых гульняў”
Фестываль ужо праводзілі летась, у ім удзельнічалі як дзеці, так і дарослыя. Па словах аўтара ідэі Алены Кучынскай, у яе ўжо ўсе пытаюць, ці будзе фестываль і ў гэтым годзе.
“Хочам пашырыць фестываль, дадаць забытыя гульні, старыя народныя, дадаць да праграмы яшчэ і спевы, чытанне вершаў па-беларуску, запрашаць музыкаў і паэтаў. У Оршы шмат таленавітых пісьменнікаў, якія пішуць пра дзяцей і для дзяцей, хацелася б запрасіць і іх да ўдзелу”, — распавяла Алена падчас прэзентацыі.
Актуальнасць такога фэсту ў тым, што ў наш час моладзь бавіць час за камп’ютарамі, і каб адцягнуць іх адтуль, каб з’яднаць вуліцу, дом, сям’ю, трэба ладзіць розныя культурна-спартовыя імпрэзы, якія б абапіраліся ў тым ліку і на традыцыйныя гульні, на вялікі жаль, цяпер амаль забытыя. Аўтары праекта шукаюць фінансавай падтрымкі, каб набыць неабходны спартовы і гульнявы інвентар, рознага кшталту падарункі і прызы для ўдзельнікаў і пераможцаў конкурсаў, для заахвочвання да ўдзелу ў імпрэзах паэтаў ці іншых выступоўцаў.
“Арт-прастора”
Праект ператварэння закінутага памяшкання былога кінапракату ў агульнадаступную пляцоўку для творчай самарэалізацыі людзей прадставіў Аляксандр Макарэвіч.
Будынак былога кінапракату разам з гаспадарчымі пабудовамі ініцыятары праекта прапануюць ператварыць у крэатыўную прастору для шырэйшага кола спажыўцоў культурнага прадукту. На іх думку, гэта станоўча паўплывае на сацыяльнае развіццё людзей, пашырыць магчымасці самарэалізацыі як жыхароў самой Оршы, так і гасцей горада. Перавагі менавіта гэтай пабудовы ў тым, што яна ўжо ўсім вядомая, знаходзіцца ў зручным для пад’езду транспарту месцы і мае даволі вялікую плошчу, прыдатную для рэалізацыі разнастайных сацыяльных і культурна-масавых праектаў. На дадзены момант будынак закінуты і, як звычайна ў гэткіх выпадках, ператвараецца ў гарадскі сметнік, стыхійны прытулак для асацыяльных элементаў, паціху разбураецца. Мясцовае ЖЭУ, якому належаць пабудовы, не супраць гэта ўсё прадаць, але з пачатковым коштам прыкладна ў 28 тысяч рублёў.
“Орша — сталіца новага віду спорту”
Першы чэмпіянат свету па гульні “Квадрат”, які можа ў перспектыве ператварыць Оршу ў сталіцу новага віду спорту, прэзентаваў Ігар Казмерчак.
“Квадрат” — вядомая і папулярная ў свой час дваровая гульня з мячом, у якую на постсавецкай прасторы гулялі амаль у кожным двары і якую ведаюць ва ўсім свеце. Ідэя правядзення ў Оршы сусветнага чэмпіянату па “Квадраце” была агучаная ў мінулым годзе ў праграме “Шоў-горад”, а правесці яго прапанавалі на аршанскім стадыёне “Лакаматыў”. На сёння ўжо існуе папярэдняя дамоўленасць з адміністрацыяй стадыёна, ёсць шэраг патэнцыйных удзельнікаў як у самой Оршы, так і ў іншых рэгіёнах. Нават за межамі Беларусі — у ЗША, Ізраілі, Чэхіі і Польшчы — ёсць патэнцыйныя ўдзельнікі такога чэмпіянату, магчыма, нават візавая падтрымка з боку адпаведных структур. На сённяшні момант не хапае перш за ўсё фінансавых рэсурсаў, таксама няма ўпэўненасці ў падтрымцы ініцыятывы з боку мясцовага чынавенства, бракуе пакуль і спецыялістаў, якія маюць досвед у арганізацыі вялікіх спартовых спаборніцтваў. На думку каманды, якая прапанавала гэтую ідэю, такі праект можа перарасці ў нешта большае, чым проста арганізацыя адной спартовай імпрэзы. Калі як след разрэкламаваць гульню, паспрыяць стварэнню клубаў аматараў “Квадрата”, то, магчыма, на іх базе ўтворыцца нацыянальная федэрацыя гэтай гульні, а потым і міжнародная са штаб-кватэрай у Оршы. Ну, а ў больш аддаленай перспектыве Орша можа стаць сталіцай новага віду спорту, які нават мог бы зрабіцца алімпійскім.
“Школа бізнесу для пачаткоўцаў “Прызма”
Дыяна Рабекіна і Дзяніс Сімановіч прадставілі праект сучаснай бізнес-школы.
Ідэя праекта палягае ў стварэнні кластара прадпрымальнікаў у розных відах дзейнасці, якія будуць не канкураваць, а ўзаемна дапаўняць адзін аднаго. Аўтары праекта прапануюць арганізаваць бясплатныя бізнес-курсы, выкладчыкамі на якія запрасіць дзейных бізнесоўцаў, якія маглі б стаць і “куратарамі” маладых прадпрымальнікаў, а таксама розных іншых адмыслоўцаў, зацікаўленых у развіцці рэгіёна. Курсы бізнесу плануецца праводзіць па сістэме “роўны навучае роўнага” і выкладаць не толькі асновы бухгалтэрыі ці вядзення дакументацыі, але і псіхалогію бізнесу, менеджменту, пошуку ідэй і магчымасцяў сваёй рэалізацыі. Асноўная мэта праекта — пераадолець дэпрэсіўнае становішча, у якім знаходзіцца рэгіён, а гэта і недахоп працоўных месцаў, і тэхналагічна састарэлыя прадпрыемствы, якія яшчэ хоць неяк працуюць, і, як вынік, нізкія заробкі. Усё гэта выліваецца ў сітуацыю, калі моладзь не бачыць перспектываў сваёй рэалізацыі на малой Радзіме і з’язджае ў буйныя гарады і нават за мяжу. Новая школа бізнесу, на думку аўтараў ідэі, паспрыяе стварэнню новых працоўных месцаў у структурах малога бізнесу, развіццю і стварэнню гэтага важнага сектара эканомікі. Але аўтары праекта бачаць і ўсе перашкоды для яе ажыццяўлення — гэта і разнастайныя бюракратычныя складанасці, і вялікі аб’ём неабходнай дакументацыі, і вельмі нізкі ўзровень ведання законаў сярод людзей, асабліва моладзі, як у юрыдычным плане, так і законаў існавання бізнесу.
Фестываль вулічных культур
Правесці вялікі фэст вулічных культур на закінутым ваенным аэрадроме ў пасёлку Балбасава пад Оршай прапанавала Ганна Свішчава.
Паркур, скейтборд, брэйк-данс, выступы вулічных музыкаў і шмат чаго іншага можна сабраць адначасова ў адным месцы, тым больш што на былым лётным полі шмат прастору і ніхто не будзе замінаць іншым. Такі фестываль можа дадаць разнастайнасці ў шэрае жыццё былога ваеннага пасёлка, абудзіць актыўнасць жыхароў, прыцягнуць турыстаў.
Некалькі каментароў пасля прэзентацыі далі рэпарцёру “Будзьмы” магілёўскія эксперты:
“Добрыя “жывыя” праекты, даволі простыя, але ў гэтай прастаце не цяжкія ў рэалізацыі, а галоўнае — усе праекты скіраваныя на тое, каб згуртаваць людзей, падвысіць іх актыўнасць і цікавасць да развіцця свайго горада і рэгіёна”, — зазначыла Ала Васілеўская.
Спадар Аляксандр Агееў дадаў: “Аршанскія праекты цікавыя тым, што яны нават выходзяць на міжнародны ўзровень, іх аўтары мысляць глабальна, але ім можна параіць спачатку дзейнічаць лакальна, па вядомай формуле: разбіць праект на этапы і пачынаць з Оршы, а потым выходзіць на шырэйшы ўзровень рэалізацыі”.
Вынікі галасавання, якое прайшло падчас прэзентацыі, будуць апублікаваныя на сайце кампаніі “Будзьма беларусамі!”, а сама кампанія разам з Цэнтрам даследавання грамадскага кіравання “СІМПА” акажа ўсю магчымую дапамогу найбольш цікавым і абгрунтаваным праектам. Галоўнае, каб аўтары праектаў сабралі зладжаную каманду і вызначаліся з канкрэтнымі крокамі па рэалізацыі сваіх ідэй.
Алесь Сабалеўскі. Фота аўтара