Пра што яшчэ гаварылі на ток-шоў “Адзін у полі – ваяр”?
Чарговыя заняткі “Мова Нанова” ў Берасці аказаліся шматлюднымі. Закончыліся вольныя месцы, а народ усё прыбываў. Вядоўцы жартавалі, што ідуць на Глеба Лабадзенку – харызматычнага сузаснавальніка курсаў, якога ў Берасці бачылі ўсяго раз, на самых першых занятках, некалькі гадоў таму.
Аднак аўдыторыя аказалася неабыякавай і да дырэктара крам “Князь Вітаўт” Сержука Бахуна, і да арганізатара “Беларускіх уік-эндаў” Андрэя Кіма – іншых двух удзельнікаў ток-шоў “Адзін у полі – ваяр”, супольна арганізаванага пад дахам курсаў “Мова Нанова” грамадскай кампаніяй “Будзьма беларусамі!” і Цэнтрам даследавання грамадскага кіравання SYMPA. З пункту гледжання зацікаўленага гледача мерапрыемства і праўда выглядала прывабна – тры паспяховыя беларусы ў адным месцы, якіх да таго ж збіраліся дапытаць без лішніх умоўнасцяў. Пра апошняе клапацілася вядучая дыскусіі Юля Гізун.
Як перажыць ЦУМ?
Сяржук Бахун на дыскусіі ўвасабляў бізнес. Пра грошы ён, праўда, гаварыў мала, спасылаючыся на камерцыйную таямніцу, але выразна намякаў, што гандаль нацыянальна арыентаванымі таварамі ў рэгіянальных гарадах можа быць прыбытковым. Пра што сведчыць само існаванне “Князя Вітаўта” ў Берасці – крамы, якая за паўгода паспела адкрыцца, пераехаць з павільёна гандлёвага цэнтра на больш выгоднае месца ў цэнтры Савецкай і нават нарадзіць “дачку” ў Віцебску.
Гэта выразны мясцовы прыклад, як беларускі арнамент можа не толькі саграваць сэрца, але і карміць. Чым не матыў людзям, што дагэтуль сумняваюцца ў камерцыйнай паспяховасці нацыянальнага тавару? І ўвогуле тавару, прадаванага па-беларуску. Дарэчы, перавагі ад існавання спецыялізаванай сувенірнай крамы адчулі не толькі пакупнікі, якім не трэба замаўляць перасылку са сталічных кропак, але і рамеснікі, што зарыентаваліся на попыт і пачалі несці на рэалізацыю свае вырабы.
Увогуле, Сяржук Бахун перакананы, што будучыня менавіта за прыватным бізнесам. Дзяржава ніколі не зможа паспяхова канкураваць з энтузіястамі, якія робяць нешта ў першую чаргу дзеля ідэі і толькі ў другую – дзеля грошай. “ЦУМ збанкрутаваў, а мы існуем!” – жарт, добра зразумелы ў Берасці, дзе цэнтральны ўнівермаг перайшоў у прыватныя рукі і нядаўна адкрыўся са змененым іміджам.
Як Кім капае сабе яму
А вось Андрэй Кім, рухавік беларускамоўнага кінапракату, зусім не супраць, каб дзяржава выступіла ў яго сферы валявым рэгулятарам і, напрыклад, абавязвала дыстрыб’ютараў дэманстраваць стужкі на абедзвюх дзяржаўных мовах. Тады беларускамоўнае кіно заняло б іншы статус у кінапракаце, узрасла б яго аўдыторыя. Пытанне толькі, як уваход сур’ёзных гульцоў адбіўся б на энтузіясцкіх праектах кшталту “Беларускіх уік-эндаў”. “Мы паказваем буйным дыстрыб’ютарам, што гэта (агучанае па-беларуску кіно. – Аўт.) можа быць камерцыйна паспяховым, хоць тым самым капаем сабе яму”, – прызнаецца Андрэй Кім. Але такі цвярозы погляд на рэчы не перашкаджае яму працягваць хацець канкурэнцыі і развіцця рынку.
Дарэчы, размова з Кімам адбывалася якраз напярэдадні першага “Беларускага ўік-энду” ў Берасці. Сам факт паказу фільма ў кінатэатры “Беларусь” дэманструе прабіўны – ці ваярскі, калі казаць у тэму ток-шоў – патэнцыял суполкі на чале з Андрэем. Дырэкцыя абласнога відэапракату доўга займала даволі непрымірымую пазіцыю адносна беларускай мовы на экране, выглядала, што яна будзе стаяць насмерць, але не дасць паказаць Кіму нешта ў берасцейскіх кіназалах, ды яшчэ ў перадсвяточны час. Так што падчас ток-шоў Андрэй між іншым выдаў сакрэт, якім чынам “Жонка наглядчыка заапарка” ўсё ж такі трапіла ў аднадзённую афішу. Проста ў ролі перамоўніка выступіла польскае консульства. Так што рэцэпт вынікае такі: калі адчуваеш, што тваіх ваярскіх сіл не хапае, варта агледзецца вакол.
Усе хочуць быць ваяводамі
Але калі глядзіш на Глеба Лабадзенку, думаеш, што некаторых людзей ваярскія сілы не пакідаюць ніколі. Прамова Глеба мала нагадвала дыскусійную – хутчэй гэта быў сеанс зарадкі аўдыторыі, на манер сеансаў доктара Кашпіроўскага. Аўдыторыя яму гэта з лёгкасцю дазволіла – ці то па праве аўтарытэту, ці то з прагматычных меркаванняў, што дадатковы зарад энергіі будзе не лішнім.
Лабадзенка з ходу выказаўся, што яго не задавальняе сітуацыя, калі ёсць “некалькі прыдуркаў” у краіне, якія ўсё робяць (кшталту Случака, ці Матолькі, ці самога Лабадзенкі), а астатнія, замест таго каб браць прыклад і рабіць гэтак жа, чакаюць, што да іх прыйдуць і ўсё зробяць. Ваяром павінен стаць кожны, у сваіх маленькіх, але карысных справах. “Усе хочуць быць ваяводамі, ніхто не хоча быць салдатам, разменьвацца на дробныя справы. Рабіце тое, куды дацягваюцца рукі. Скажыце сабе, што, магчыма, у гэтым ваша максімальная роля”, – настройваў Лабадзенка берасцейцаў з імпэтам святара-харызматыка.
Гэтая бадзёрая прамова, дарэчы, хораша спалучылася са спакойнымі, але не менш пераканальнымі словамі Андрэя Кіма: “Калі табе нешта баліць і ніхто не хоча гэтым займацца, то, можа, ты мусіш гэта зрабіць?”.
Іна Хоміч, фота аўтаркі
Глядзіце таксама:
“Кірмаш праектаў”: Берасцейшчына чакае вашых ідэй! (да 17 снежня)
